Carchar

Carchar

Math	cyfleuster, adeiladwaith pensaernïol
Rhan o	system carchar, adeilad gweinyddiaeth gyhoeddus, anheddiad dynol
Pennaeth y sefydliad	prison director
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Lle er mwyn caethiwo unigolion yw carchar neu benydfa. Maent fel arfer yn rhan o drefn cyfiawnder troseddol gwlad: mae carcharu yn gosb gyfreithlon a weinyddir ar ran y wladwriaeth, am i unigolyn cyflawni trosedd.

Ar wahân i'w ddefnyddio ar gyfer cosbi troseddau sifil, mae a carchardai yn cael eu defnyddio'n aml gan cyfundrefnau awdurdodol fel arfau gormes gwleidyddol, i gosbi beth yn cael eu hystyried fel troseddau gwleidyddol, yn aml heb dreial; mae hyn yn ddefnydd anghyfreithlon o dan cyfraith ryngwladol. Mewn adegau o ryfel, roedd carcharorion rhyfel yn cael eu gadw'n gaeth mewn carchardai milwrol, a grwpiau mawr o sifiliaid yn cael eu carcharu mewn gwersylloedd gaethiwed.

Mae carchardai fel arfer yn cael eu hamgylchynu gan ffensys, waliau, gwrthgloddiau, nodweddion daearyddol neu rwystrau eraill i atal dianc. Mae ffensys trydanol, goleuadau diogelwch, a chŵn fel arfer yn bresennol (yn dibynnu ar lefel diogelwch y carchardy).