Cemaes

Cemaes

Math	pentref
Daearyddiaeth
Sir	Ynys Môn
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	53.411°N 4.453°W
Cod OS	SH370933
Cod post	LL67
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Rhun ap Iorwerth (Plaid Cymru)
AS/au y DU	Llinos Medi (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Gweler hefyd: Cemais (pentref ym Mhowys), Cemais (cantref ym Môn) a Cemais (cantref yn Nyfed).

Pentref gweddol fawr yng nghymuned Llanbadrig, Ynys Môn, ydy Cemaes ( ynganiad ). Fe'i lleolir ar arfordir gogleddol yr ynys, ger Bae Cemaes lle mae Afon Wygyr yn cyrraedd y môr. Saif ger y briffordd A5025 rhwng Amlwch a Llanrhuddlad. Mae'n bosibl mai dyma bentref mwyaf gogleddol Cymru, er y gellid dadlau mai pentref Llanbadrig yw hwnnw.

Pentref gwyliau yw Cemaes yn bennaf erbyn heddiw, er bod pysgota wedi bod yn bwysig yn y gorffennol. Ceir dau draeth, harbwr, amrywiaeth o siopau a nifer o westai. Mae'r ardal o gwmpas y pentref yn Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol ac mae Llwybr Arfordirol Ynys Môn yn mynd heibio'r pentref. Ychydig i'r gorllewin mae gorsaf bŵer niwcliar yr Wylfa.