Cosmogoni

Damcaniaeth neu athrawiaeth, boed yn wyddonol, yn athronyddol neu'n grefyddol, sydd yn ceisio egluro dechreuad a datblygiad y bydysawd a threfn y cosmos yw cosmogoni.^[1]

Damcaniaeth y Glec Fawr yw'r prif fodel cosmogonaidd a dderbynir gan y mwyafrif o wyddonwyr i esbonio dechreuad y bydysawd. Ni wyddys yn union sut y datblygodd Cysawd yr Haul: ymhlith y tybiaethau mae planedronynnau, rhagblanedau, a nifwl heulol. Cosmoleg yw'r enw ar astudiaeth strwythur y bydysawd.

Ymdrecha cosmogonïau crefyddol i esbonio'r dechreuad drwy fythau'r creu, sydd yn aml yn honni taw creadigaeth ddwyfol ydyw'r bydysawd, er enghraifft y creu yn ôl Genesis.

1. ↑  cosmogoni. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 7 Ebrill 2018.