Intifada

Gair Arabeg modern sy'n golygu "ysgwyd rhywbeth i ffwrdd" ydy Intifada (انتفاضة intifāḍah) sydd hefyd, bellach, yn golygu "chwyldro" a "gwrthryfel".

Addasiad o'r gair (mewn cyd-destun genidol) yw Intifāḍat ("gwrthryfel"), ond mae'r gair Arabeg intifāḍāt (انتفاضات) yn gwbwl wahanol ac yn ffurf luosog y gair "gwrthwynebwyr".

Gall Intifada gyfeirio at y digwyddiadau hanesyddol hyn:

• Intifada Mawrth, gwrthryfel asgell chwith yn erbyn rheolaeth unbeniaethol Prydain yn Bahrain, 1965
• Zemla Intifada, yn erbyn rheolaeth unbeniaethol Sbaen yn y Spanish Sahara, Mehefin 1970
• Intifada Cyntaf y Palesteiniaid, gwrthryfel cyntaf y Palesteiniaid i ryddhau'r Tiriogaethau Palesteinaidd a ddygwyd gan Israel, 1987 - 1993
• Chwyldro Bahrain, 1990au, chwyldro'n hawlio dychwelyd at reolaeth ddemocrataidd
• Gwrthryfeloedd 1991 yn Irac yn erbyn Saddam Hussein
• Intifada Sahrawi Cyntaf - protestiadau yn Ne Moroco gan y Sahrawi
• Ail Intifada'r Palesteiniaid, cyfnod y trais rhwng y Palesteiniaid a'r Israeliaid, Medi 2000 - 2005
• Chwyldro'r Cedrwydd neu "Intifada of Independence", Lebanon wedi llofruddiaeth Rafiq Hariri yn 2005
• Yr Intifada Ffrengig, anesmwythdod yn Ffrainc, 2005.
• Yr Ail Intifada Sahrawi - terfysgoedd a phrotestiadau yn Ne Moroco a Gorllewin y Sahara, Mai 2005
• Y Gwanwyn Arabaidd, a gychwynodd ar 18 Rhagfyr 2010