Jovian

Jovian
Ganwyd	331  Singidunum
Bu farw	17 Chwefror 364  Dadastana
Dinasyddiaeth	Rhufain hynafol
Galwedigaeth	gwleidydd
Swydd	ymerawdwr Rhufain, seneddwr Rhufeinig, Ymerawdwr Bysantaidd
Tad	Varronianus
Priod	Charito
Plant	Varronianus

Flavius Claudius Iovianus (332 – 17 Chwefror 364), mwy adnabyddus fel Jovian, oedd ymerawdwr Rhufain rhwng 26 Mehefin 363 a'i farwolaeth.

Ganed Jovian yn Singidunum yn Pannonia, yn fab i un o swyddogion yr ymerawdwr Cystennin II. Ymunodd a'r fyddin a daeth yn gadfridog. Aeth gyda'r ymerawdwr Julian ar ei ymgyrch yn erbyn y Persiaid dan Sapor II. Pan fu farw Julian o glwyf a dderbyniodd mewn ysgarmes yn erbyn y Persiaid, dewisodd y fyddin Jovian fel ymerawdwr.

Gwnaeth Jovian gytundeb heddwch a'r Persiaid, gan gytuno i ildio iddynt y pum talaith Rufeinig i'r dwyrain o Afon Tigris oedd wedi eu concro gan Diocletian yn 298, a chaniatau i'r Persiaid feddiannu caerau Nisibis, Castra Maurorum a Singara. Bu raid i'r Rhufeiniaid gytuno i ildio eu dylanwad yn Armenia hefyd, a bu raid i frenin Armenia, Arshak II, gytuno i beidio cymryd rhan mewn unrhyw anghydfod rhwng Rhufain a Phersia yn y dyfodol, a hefyd ildio rhan o'i deyrnas i Sapor II.

Ystyriai'r Rhufeiniaid y cytundeb yma yn warth, a gwnaeth Jovian yn amhoblogaidd. Wedi cyrraedd Antiochia penderfynodd fynd ymlaen ar ei union i Gaergystennin i geisio cryfhau ei safle. Yn wahanol i Julian, oedd wedi ceisio hyrwyddo paganiaeth, roedd Jovian yn Gristion, a sicrhaodd fod deddfau Julian yn erbyn yr eglwys yn cael ei diddymu a bod Athanasius yn cael dychwelyd i'w esgobaeth.

Bu farw Jovian ar 17 Chwefror 364 ar ôl teyrnasiad o ddim ond 8 mis. Cafwyd ef yn farw yn ei wely yn ei babell yn Dadastana, hanner ffordd rhwng Ancira a Nicea. Nid oes sicrwydd am achos ei farwolaeth.