Los Angeles

Los Angeles

Math	charter city, dinas yn yr Unol Daleithiau, dinas, dinas global, metropolis, mega-ddinas, business cluster, dinas fawr, LGBT sanctuary city
Enwyd ar ôl	Queen of Heaven
Poblogaeth	3,898,747
Sefydlwyd	4 Medi 1781
Pennaeth llywodraeth	Karen Bass
Cylchfa amser	UTC−08:00, Cylchfa Amser y Cefnfor Tawel, UTC−07:00
Gefeilldref/i	Berlin, Mumbai, Nagoya, Eilat, Bordeaux, Lusaka, Dinas Mecsico, Tehran, Taipei, Guangzhou, Athen, St Petersburg, Vancouver, Giza, Jakarta, Cawnas, Makati, Split, Beirut, Salvador, Llundain, Montréal, Yerevan, Amsterdam, Busan, Manceinion, Podgorica, Auckland, Ischia, Ashdod, Auckland City, Santa Maria degli Angeli, Los Mochis, Tijuana, Manila, Dubai
Daearyddiaeth
Sir	Los Angeles County
Gwlad	Unol Daleithiau America
Arwynebedd	1,302.15171 km²
Uwch y môr	106 metr
Gerllaw	Y Cefnfor Tawel
Yn ffinio gyda	Lomita, Compton, Huntington Park, East Los Angeles, Willowbrook, Alhambra, South Pasadena, Monterey, Pasadena, Glendale, Burbank, San Fernando, Hidden Hills, El Segundo, Santa Monica, West Hollywood, Inglewood, Long Beach, Torrance, West Athens, Carson, San Pedro, Gardena, Dinas Culver, Beverly Hills, Ladera Heights, Westmont, West Carson, Calabasas, Lynwood, Monterey Park, Montebello, Vernon
Cyfesurynnau	34.1°N 118.2°W
Cod post	90001–90068, 90070–90084, 90086–90089, 90091, 90093–90097, 90099, 90101–90103, 90174, 90185, 90189, 90291–90293, 91040–91043, 91303–91308, 91342–91349, 91352–91353, 91356–91357, 91364–91367, 91401–91499, 91601–91609
Gwleidyddiaeth
Corff deddfwriaethol	Cyngor Dinas Los Angeles
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	Maer Los Angeles
Pennaeth y Llywodraeth	Karen Bass
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Dinas yn ne Califfornia yn Unol Daleithiau America yw Los Angeles ( ynganiad ). Hi yw dinas fwyaf Califfornia, yr ail-fwyaf ymhlith dinasoedd yr Unol Daleithiau, a'r drydedd ddinas fwyaf yng Ngogledd America - wedi Dinas Mecsico ac Efrog Newydd. Yn 2006 roedd poblogaeth y ddinas ei hun yn 3,849,378, ac yn y cyfrifiad diweddaraf roedd yn 3,898,747 (1 Ebrill 2020)^[1][2]. Caiff ei hadnabod am hinsawdd mwyn Môr y Canoldir, amrywiaeth ethnig, diwydiant adloniant Hollywood, a'i fetropolis gwasgarog.

Mae hi'n gorwedd o fewn basn, gyda mynyddoedd mor uchel â 10,000 troedfedd (3,000 m), ac anialwch.^[3] Y ddinas, gyda'i harwynebedd o tua 469 milltir sgwâr (1,210 km2), yw sedd weinyddol y sir Los Angeles County, y sir fwyaf poblog yn yr Unol Daleithiau. Yn gartref i'r bobl frodorol y Chumash a Tongva, hawliwyd yr ardal a ddaeth yn Los Angeles gan y goresgynnwr Juan Rodríguez Cabrillo ar gyfer Sbaen ym 1542. Sefydlwyd y ddinas ar Fedi 4, 1781, o dan y llywodraethwr Sbaenaidd Felipe de Neve, ar safle pentref Yaanga.^[4] Canfyddwyd olew yn y 1890au a thyfodd y ddinas yn sgil hynny'n gyflym. Ehangwyd y ddinas ymhellach pan gwblhawyd Traphont Ddŵr Los Angeles ym 1913, sy'n cludo dŵr o Ddwyrain Califfornia.^[5]

Mae gan Los Angeles economi amrywiol ac mae'n cynnal busnesau mewn ystod eang o feysydd proffesiynol a diwylliannol. Mae ganddi hefyd y porthladd cynhwysydd prysuraf yn yr Americas.^[6] Roedd gan ardal fetropolitan Los Angeles hefyd gynnyrch metropolitan gros (gdp) o $ 1.0 triliwn (yn 2017), sy'n golygu mai hi y drydedd ddinas fwyaf (yn ôl CMC) yn y byd, ar ôl ardaloedd metropolitan Tokyo a Dinas Efrog Newydd. Cynhaliodd Los Angeles Gemau Olympaidd yr Haf 1932 a 1984 a bydd yn cynnal Gemau Olympaidd yr Haf 2028.

1. ↑ https://data.census.gov/cedsci/table?q=United%20States&tid=DECENNIALPL2020.P1. dyddiad cyrchiad: 21 Medi 2021.
2. ↑ https://data.census.gov/cedsci/table?t=Populations%20and%20People&g=0100000US,%241600000&y=2020. Cyfrifiad yr Unol Daleithiau 2020. golygydd: Biwro Cyfrifiad yr Unol Daleithiau. dyddiad cyrchiad: 1 Ionawr 2022.
3. ↑ Nodyn:Cite US Gazetteer
4. ↑ Estrada, William David (2009). The Los Angeles Plaza: Sacred and Contested Space. University of Texas Press. tt. 15–50. ISBN 978-0-292-78209-9.
5. ↑ "Subterranean L.A.: The Urban Oil Fields | The Getty Iris". blogs.getty.edu. 16 Gorffennaf 2013. Cyrchwyd 31 Rhagfyr 2015.
6. ↑ "Table 3.1. GDP & Personal Income". U.S. Bureau of Economic Analysis. 2018. Cyrchwyd 6 Ebrill 2019.