Mynydd Bodafon

Mynydd Bodafon

Math	copa, bryn
Daearyddiaeth
Gwlad	y Deyrnas Unedig
Uwch y môr	177.6 metr
Cyfesurynnau	53.3424°N 4.2981°W
Cod OS	SH4724785421
Amlygrwydd	177.6 metr
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Bryn ar Ynys Môn yw Mynydd Bodafon. Ei bwynt uchaf yw copa Yr Arwydd (178 m / 585'). Hwn yw'r bryn uchaf ar yr ynys. Mynydd Eilian yw'r ail uchaf, (177 m / 581'.) Pwynt uchaf y sir ydy Mynydd Twr 220m, 720' sydd yn ddaearyddol ar Ynys Gybi nid Ynys Môn.

Lleolir Mynydd Bodafon yng ngogledd-ddwyrain yr ynys, tua hanner ffordd rhwng Llannerch-y-medd i'r gorllewin a Moelfre i'r dwyrain. Mae ar y ffin rhwng plwyfi Penrhosllugwy a Llanfihangel Tre'r Beirdd; cyfeiriad grid SH472854. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 0metr: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf.

Mae union ystyr yr enw Bodafon yn ansicr. Mae bod (trigfan) yn elfen gyffredin mewn enwau lleoedd, ond does dim afon yn y cylch i esbonio'r enw. Fodd bynnag, ceir Llyn Archaddon fel hen enw ar y llyn bychan ar lethr y mynydd a elwir yn Llyn Bodafon heddiw. Gall Bodafon fod yn amrywiad ar Bodaddon (gyda -dd yn newid i -f, fel sy'n digwydd weithiau). Felly bod (trigfan) + aeddon ('arglwydd') neu A(e)ddon (enw personol), efallai.^[1]

Ceir olion Cytiau'r Gwyddelod, sy'n perthyn i Oes yr Haearn yn ôl pob tebyg, ar lethrau'r mynydd.

Mae'r bryn yn boblogaidd gan bobl leol i fynd am dro neu i bysgota. Ceir golygfa dros Fôn o'r copa.

Enwir Yr Arwydd, papur bro cylch Mynydd Bodafon, ar ôl enw copa'r bryn.

1. ↑ Melville Richards, 'Enwau lleoedd', Atlas Môn (Llangefni, 1972).