Math | safle archaeolegol ![]() |
---|---|
Cysylltir gyda | Neanderthal ![]() |
Daearyddiaeth | |
Sir | Sir Ddinbych ![]() |
Gwlad | ![]() |
Cyfesurynnau | 53.2271°N 3.4763°W ![]() |
![]() | |
Ogof ger pentrefan Bontnewydd yng nghymuned Cefn Meiriadog yn nyffryn Elwy yn Sir Ddinbych yw Ogof Bontnewydd (Ogof Pontnewydd, neu Bont Newydd) (Cyfeirnod OS: SJ01527102). Mae'n adnabyddus fel y man lle darganfuwyd y gweddillion cynharaf o fodau dynol ar ddaear Cymru gyda un dant yn mynd nôl tua 225,000 o flynyddoedd. Mae o fewn Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennog Coedydd ac Ogofâu Elwy a Meirchion. Mae Ogof Bontnewydd ac Ogof Cefn (sydd tua 300 metr i'r gorllewin, wedi'u cofrestru'n Henebion.[1] Tua 7 milltir i'r de-ddwyrain, yn Nhremeirchion mae Ogofâu Cae Gwyn a Ffynnon Beuno.
Carreg galchfaen yw'r ogof ac nid ydyw ar agor i'r cyhoedd, fel arfer.[2] Yn wir, dim ond un man arall drwy wledydd Prydain sydd ag olion dyn mor gynnar a hyn, sef Eartham (Sussex).[3][4] Mae'n perthyn i Hen Oes y Cerrig (neu Paleolithig).