Plas Tan y Bwlch

Plas Tan y Bwlch

Math	adeilad
Daearyddiaeth
Lleoliad	Maentwrog
Sir	Maentwrog
Gwlad	Cymru
Uwch y môr	56.6 metr
Cyfesurynnau	52.9462°N 4.0024°W
Statws treftadaeth	adeilad rhestredig Gradd II*
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Plasdy sy'n dyddio nôl i 1634 yw Plas Tan y Bwlch (hen enw: Tanybwlch neu Bwlch Coed y Dyffryn^[1]) sydd wedi'i gofrestru ers Ebrill 1965 gan Cadw fel adeilad Gradd II*; ceir nifer o adeiladau eraill ar y tir sydd hefyd wedi'u cofrestru. Mae'n cael ei ddefnyddio ers 1975 fel Canolfan Addysg gan Barc Cenedlaethol Eryri, sef y perchnogion. Credir mai Plas Tan y Bwlch oedd y tŷ cyntaf yng ngogledd Cymru i gael golau trydan o’i ffynhonnell trydan hydro ei hun, yn y 1890au.

Cyn agor fel Canolfan Astudio ac atyniad twristaidd, roedd Plas Tan y Bwlch yn gartref i rai o deuluoedd cyfoethocaf Gogledd Cymru ac yn eu plith rhwng 1789 a 1961, roedd teulu'r Oakleys. Ym 1969 prynwyd y tŷ a'r gerddi gan Gyngor Sir Meirionnydd.

1. ↑ Y Bywgraffiadur Cymreig Arlein; adalwyd 2015