Pythagoras

Pythagoras
Ganwyd	Πυθαγόρας  Samos
Bu farw	Metapontum
Man preswyl	Crotone
Dinasyddiaeth	Samos
Galwedigaeth	mathemategydd, athronydd, gwleidydd, llenor, cerddolegydd, damcaniaethwr cerddoriaeth
Adnabyddus am	theorem Pythagoras, triawdau Pythagoraidd, Platonic solid
Prif ddylanwad	Pherecydes of Syros, Anaximandros, Thales, Zarathustra
Mudiad	Pythagoreanism, athroniaeth y Gorllewin
Tad	Mnesarchus
Priod	Theano
Plant	Mnesarchus, Myia, Damo, Telauges, Arignote

Athronydd a mathemategwr Groegaidd enwog oedd Pythagoras (582 CC - 496 CC), a aned yn Samos.

Roedd gan Pythagoras ddiddordeb mewn seryddiaeth, cerddoriaeth (darganfu ef sut mae cynganeddion yn gweithio) ac, yn bwysicaf, mathemateg.

Mae'n fwyaf enwog am ei Theorem: fod hyd yr hypotenws mewn triongl ongl sgwâr wedi'i sgwario yn hafal i'r hydoedd y ddau ochr arall wedi'i sgwario a'i adio at ei gilydd (a²+b²=c²).

Darganfu Pythagoras hefyd na all ail isradd 2 fod yn rhif cymarebol.

Roedd gan Pythagoras nifer o ddisgyblion a oedd yn dilyn ei ddysgeidiaeth a'i gredoau. Roeddent yn casáu ffa a chredai Pythagoras iddo fod yn rhyfelwr o Gaerdroea mewn bywyd cynharach.