Jeanne Moreau

La Jeanne Moreau (Parì, 23 ad Śnar dal 1928 - Parì, 31 ad Luj dal 2017), l'è stada n'atōra, na cantànta e na regìsta francéśa, vinsidōra dal prèmi cuma atōra prutagunìsta a 'l 13śum Fèstival ad Cannes par la pelìcula Moderato cantabile - Storia di uno strano amore.

Fiōla 'd un risturadōr e dna balarìna, la Moreau da śōvna la taca a far di cōrs a teàtar sénsa dir gnint a i sò genitōr, pò la s iscrìv a 'l cunservatòri. In dal 1949 la spóśa in quàt'r e quàt'r òt al regìsta Jean-Louis Richard parchè la spetàva 'n putèṅ da lò, Jérôme Duvon, ma pò la divòrsia praticamènt subìt in dal gir ad dū an.

In chi an lè la taca anc a recitàr a 'l cìnema e in di an Sinquànta la gira dū noir dimóndi impurtànt, Grisbì ad Jacques Becker (1954) e Ascensore per il patibolo ad Louis Malle (1958). In séguit la gira dū pelìculi par François Truffaut, I quattrocento colpi (1959) ma specialmènt Jules e Jim (1962) in du, ólt'r a èsar prutagunìsta 'd 'n amōr cun dū óm, la canta 'l pès ad sucès Le Tourbillon ch'al gh vèra 'l pòrti dna caréra da cantànta. La Moreau la gh'à la manéra 'd lauràr cun di regìsta impurtànt cuma Roger Vadim, al fraréś Michelangelo Antonioni ch'al la ciàma par La notte in du la cgnós Marcello Mastroianni ch'al dvintarà òṅ di sò amōr, Jean-Luc Godard, Joseph Losey e Orson Welles ch'al gh śibìs la part dla sgnurìna Bürstner in Il processo, film cun Anthony Perkins, la Romy Schneider e l'Elsa Martinelli trat da 'l rumànś umònim ad Franz Kafka.

In dal 1964 l'è in dal cast 'd Il diario di una cameriera ad Luis Buñuel e in Il treno, film ad guèra 'd John Frankenheimer e 'd Arthur Penn.

In dal 1968 la tórna a lauràr cun Truffaut in dal sò thriller dramàtic La sposa in nero in du la Moreau, in di pagn dna pòvra védva ch'i gh'aṅ masâ sénsa vlēr sò marè in dal dè dal sò matrimòni, la fà fóra i respunsàbii ch'i gh'aṅ ruinâ la vita òṅ a òṅ. In di an Stanta la gira anc dū pelìculi da regìsta, Scene di un'amicizia tra donne (1976) e L'adolescente (1979) pò in dal 1982 l'è la sōla prutagunìsta dóna dl'ultma pelìcula 'd Rainer Werner Fassbinder, Querelle de Brest.

La Jeanne la cuntìnua a lauràr anc dòp faghénd incóra di film, da spés televiśìṿ o di telefìlm o anc dand sōl la sò vóś, a l'arcurdém in dal 1995 in Al di là delle nuvole ad Michelangelo Antonioni e 'd Wim Wenders e in atri òpri ad François Ozon, 'd Amos Gitai e 'd Manoel de Oliveira.

• 1949 - Dernier amour, regìa ad Jean Stelli
• 1950 - Solo dio può giudicare (Meurtres), regìa ad Richard Pottier
• 1950 - Pigalle-Saint-Germain-des-Prés, regìa 'd André Berthomieu
• 1952 - L'uomo della mia vita, (L'Homme de ma vie), regìa ad Guy Lefranc
• 1952 - È mezzanotte, dottor Schweitzer (Il est minuit, docteur Schweitzer), regìa 'd André Haguet
• 1953 - Il dormitorio delle adolescenti (Dortoir des grandes), regìa ad Henri Decoin
• 1953 - Il peccato di Giulietta (Julietta), regìa ad Marc Allégret
• 1954 - Grisbì (Touchez pas au grisbi), regìa ad Jacques Becker
• 1954 - Les Intrigantes, regìa 'd Henri Decoin
• 1954 - Il letto (Secrets d'alcôve), regìa 'd Henri Decoin, Jean Delannoy, Gianni Franciolini e Ralph Habib
• 1954 - La regina Margot (La Reine Margot), regìa ad Jean Dréville
• 1955 - Uomini in bianco (Les Hommes en blanc), regìa ad Ralph Habib
• 1955 - M'sieur la Caille, regìa 'd André Pergament
• 1955 - I giganti (Gas-Oil), regìa ad Gilles Grangier
• 1956 - Le Salaire du péché, regìa ad Denys de La Patellière
• 1957 - Fino all'ultimo (Jusqu'au dernier), regìa ad Pierre Billon
• 1957 - I demoniaci (Les louves), regìa ad Luis Saslavsky
• 1957 - I truffatori (L'étrange Monsieur Steve), regìa ad Raymond Bailly
• 1957 - Partita a tre (Trois jours à vivre), regìa ad Gilles Grangier
• 1958 - Scacco alla morte (Échec au porteur), regìa ad Gilles Grangier
• 1958 - Ascensore per il patibolo (Ascenseur pour l'échaffaud), regìa ad Louis Malle
• 1958 - Spalle al muro (Le Dos au mur), regìa 'd Édouard Molinaro
• 1958 - Gli amanti (Les Amants), regìa ad Louis Malle
• 1959 - I quattrocento colpi (Les Quatre-cents coups), regìa ad François Truffaut
• 1959 - Le relazioni pericolose (Les Liaisons dangereuses), regìa ad Roger Vadim
• 1960 - Jovanka e le altre (5 Branded Women), regìa ad Martin Ritt
• 1960 - Moderato cantabile - Storia di uno strano amore (Moderato cantabile), regìa ad Peter Brook
• 1960 - I dialoghi delle Carmelitane (Dialogue des Carmélites), regìa ad Philippe Agostini e Raymond Leopold Bruckberger
• 1961 - La notte, regìa ad Michelangelo Antonioni
• 1961 - La donna è donna (Une femme est une femme), regìa ad Jean-Luc Godard
• 1962 - Jules e Jim (Jules et Jim), regìa ad François Truffaut
• 1962 - Eva, regìa ad Joseph Losey
• 1962 - Il processo (Le Procès), regìa ad Orson Welles
• 1963 - La grande peccatrice (La Baie des anges), regìa ad Jacques Demy
• 1963 - Fuoco fatuo (Le Feu follet), regìa ad Louis Malle
• 1963 - Buccia di banana (Peau de banane), regìa ad Marcel Ophüls
• 1963 - I vincitori (The Victors), regìa ad Carl Foreman
• 1964 - Il diario di una cameriera (Le journal d'une femme de chambre), regìa ad Luis Buñuel
• 1964 - Il treno (The Train), regìa ad John Frankenheimer
• 1964 - Una Rolls-Royce gialla (The Yellow Rolls-Royce), regìa 'd Anthony Asquith
• 1964 - Mata-Hari, agente segreto H21 (Mata-Hari, agent H-21), regìa ad Jean-Louis Richard
• 1965 - Viva Maria! (Viva Maria!), regìa ad Louis Malle
• 1965 - Falstaff (Chimes at Midnight), regìa 'd Orson Welles
• 1966 - E il diavolo ha riso (Mademoiselle), regìa ad Tony Richardson
• 1967 - L'amore attraverso i secoli (Le plus vieux métier du monde), regìa ad Claude Autant-Lara, Mauro Bolognini, Philippe de Broca, Jean-Luc Godard, Franco Indovina e Michael Pfleghar
• 1967 - Il marinaio del Gibilterra (The Sailor from Gibraltar), regìa ad Tony Richardson
• 1968 - La sposa in nero (La Mariée était en noir), regìa ad François Truffaut
• 1968 - Caterina sei grande (Great Catherine), regìa ad Gordon Flemyng
• 1969 - Il corpo di Diana (Le Corps de Diane), regìa ad Jean-Louis Richard
• 1970 - Monty Walsh, un uomo duro a morire (Monte Walsh), regìa ad William Fraker
• 1970 - The Deep, regìa 'd Orson Welles
• 1971 - Conto alla rovescia (Comptes à rebours), regìa ad Roger Pigaut
• 1972 - L'Humeur vagabonde, regìa 'd Édouard Luntz
• 1972 - La lunga notte di Louise (Chère Louise), regìa ad Philippe de Broca
• 1972 - Nathalie Granger, regìa dla Marguerite Duras
• 1973 - Joanna la francese (Joanna Francesa), regìa ad Carlos Diegues
• 1974 - Je t'aime, regìa ad Pierre Duceppe
• 1974 - I santissimi (Les Valseuses), regìa ad Bertrand Blier
• 1974 - L'arrivista (La Race des "seigneurs"), regìa ad Pierre Granier-Deferre
• 1975 - Le Jardin qui bascule, regìa ad Guy Gilles
• 1975 - Souvenirs d'en France, regìa 'd André Téchiné
• 1975 - Hu-Man, regìa ad Jérôme Laperrousaz
• 1976 - Scene di un'amicizia tra donne (Lumière), regìa dla Jeanne Moreau
• 1976 - Mr. Klein (Monsieur Klein), regìa ad Joseph Losey
• 1976 - Gli ultimi fuochi (The Last Tycoon), regìa 'd Elia Kazan
• 1981 - Plein sud, regìa ad Luc Béraud
• 1981 - Ricordati Venezia (Your Ticket Is No Longer Valid), regìa ad George Kaczender
• 1982 - Mille miliardi di dollari (Mille milliards de dollars), regìa 'd Henri Verneuil
• 1982 - Querelle de Brest (Querelle), regìa ad Rainer Werner Fassbinder
• 1982 - La Truite, regìa ad Joseph Losey
• 1986 - Le Paltoquet, regìa ad Michel Deville
• 1986 - Sauve-toi, Lola, regìa ad Michel Drach
• 1987 - Il miracolo (Le Miraculé), regìa ad Jean-Pierre Mocky
• 1988 - Hôtel Terminus, regìa ad Marcel Ophüls (1988)
• 1989 - Jour après jour, regìa 'd Alain Attal
• 1990 - Nikita, regìa ad Luc Besson
• 1990 - In viaggio con Alberto (Alberto Express), regìa 'd Arthur Joffé
• 1990 - La femme fardée, regìa ad José Pinheiro
• 1991 - Anna Karamazoff, regìa ad Rustam Khamdamov
• 1991 - La Vieille qui marchait dans la mer, regìa ad Laurent Heynemann
• 1991 - Fino alla fine del mondo (Until the end of the world), regìa ad Wim Wenders
• 1991 - Il passo sospeso della cicogna (To meteoro vima tou pelargou), regìa ad Theo Angelopoulos
• 1992 - Avik e Albertine (Map of the Human Heart), regìa ad Vincent Ward
• 1992 - La nuit de l'océan, regìa 'd Antoine Perset
• 1992 - L'absence, regìa ad Peter Handke
• 1992 - À demain, regìa ad Didier Martiny
• 1993 - Je m'appelle Victor, regìa ad Guy Jacques
• 1995 - Cento e una notte (Les cent et une nuits de Simon Cinéma), regìa dl'Agnès Varda
• 1995 - Al di là delle nuvole, regìa ad Michelangelo Antonioni e 'd Wim Wenders
• 1996 - Ritratto nella memoria (The Proprietor), regìa ad Ismail Merchant
• 1996 - I Love You, I Love You Not, regìa ad Billy Hopkins
• 1997 - Un amore di strega (Un amour de sorcière), regìa ad René Manzor
• 1997 - Amour & confusions, regìa ad Patrick Braoudé
• 1998 - La leggenda di un amore - Cinderella (Ever After), regìa 'd Andy Tennant
• 2000 - Il manoscritto del Principe, regìa ad Roberto Andò
• 2001 - Lisa, regìa ad Pierre Grimblat
• 2001 - Cet amour-là, regìa dla Josée Dayan
• 2005 - Akoibon, regìa 'd Edouard Baer
• 2005 - Go West, regìa 'd Ahmed Imamovic
• 2005 - Il tempo che resta (Le Temps qui reste), regìa ad François Ozon
• 2006 - Roméo et Juliette, regìa 'd Yves Desgagnés
• 2007 - Chacun son cinéma ou Ce petit coup au coeur quand la lumière s'éteint et que le film commence, regìa ad Theodoros Angelopoulos, Olivier Assayas, Bille August, Jane Campion, Youssef Chahine, Kaige Chen, Michael Cimino, Ethan Coen, Joel Coen, David Cronenberg, Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne, Manoel de Oliveira, Raymond Depardon, Atom Egoyan, Amos Gitai, Alejandro González Iñárritu, Hsiao-Hsien Hou, Aki Kaurismäki, Abbas Kiarostami, Takeshi Kitano, Andrey Konchalovskiy, Claude Lelouch, Ken Loach, David Lynch, Nanni Moretti, Roman Polanski, Raoul Ruiz, Walter Salles, Elia Suleiman, Ming-liang Tsai, Gus Van Sant, Lars von Trier, Wim Wenders, Kar-Wai Wong e Yimou Zhang
• 2007 - Disimpegno (Disengagement), regìa 'd Amos Gitai
• 2008 - Plus tard, regìa 'd Amos Gitai
• 2008 - Everywhere at Once, regìa 'd Holly Fisher e 'd Peter Lindbergh
• 2009 - Visage, regìa ad Tsai Ming-liang
• 2009 - La guerre des fils de la lumière contre les fils des ténèbres, regìa 'd Amos Gitai
• 2012 - Gebo e l'ombra, regìa ad Manoel de Oliveira
• 2013 - A Lady in Paris, regìa 'd Ilmar Raag
• 2015 - Le talent de mes amis, regìa 'd Alex Lutz

• (EN) Filmugrafìa in s'l IMDb