Aidoso

Aidoso
endemic disease • sindromo • pandemio • malsano • simptomo aŭ signo
KIM-10	B20 ĝis B24
Incidenco	1,3 milionoj da novaj kazoj (2022),[1] 39 milionoj vivantaj kun HIV (2022) [1]
Mortofteco	40 milionoj da mortoj entute [1], 630 000 en 2022 [1]
Klinika bildo
Kaŭzoj aŭ riskaj faktoroj	infektiĝo de la viruso HIV
Portalo pri Medicino
v • d • r

La Akirita Imuno-Deficita Simptomaro (mallongigite AIDS, kiun oni ofte vortigas kiel "aidoso") estas infekta malsano kiu kaŭzas degeneron de la imunosistemo. Ĝin kaŭzas HIV, viruso kiu disvastiĝas per likvaĵoj de homa organismo (plej facile per sango, sed ĝi estas ankaŭ en lakto, spermo kaj vagina sekrecio de HIV-havaj personoj).

Ne ĉiu HIV-hava homo havas simptomojn de la malsano ĝis ĝia imuna sistemo produktas sufiĉe da ĉeloj CD4, kiuj detruas la virusojn. Ĉar HIV obliĝas miliarde dum tago, la imuna sistemo ne havas tiom da defendaj ĉeloj. Oni agnoskas aidosan diagnozon, kiam certa nivelo de damaĝo al la imunsistemo efektivas. Laŭnorme tiel estas kiam la kvanto de T-ĉeloj subiras la kvantlimon 200. Super tiu limo, oni rigardas la homon HIV-hava.

La malsanon karakterizas kompleta elĉerpiĝo de la organismo. Malsanuloj mortas post kelkaj monatoj, aŭ jaroj pro aliaj infektoj, kiuj ĉe persono kun ĝusta imuneco ne estas danĝeraj. Tial necesa estas kuracado HIV-havantojn, antaŭ ol apero de simptomoj de aidoso mem.

En la jaro 2000 estis 36 100 000 infektitaj homoj; en 2006 estis jam pli ol 65 milionoj.

Pli ol 25 milionoj mortis pro aidoso ekde 1981, en nura jaro 2006 jam 2 900 000 homoj.

Oni supozas, ke aidoso evoluis en Afriko, ĉe la simioj kaj tie ĝi transsaltis al la homo.

Solide Traitement à la L-Lysine Stéphane Schmutz Professeur Oncologue

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3} resuma informo de la organizo UNAIDS (Komuna Programo de Unuiĝintaj Nacioj pri HIV kaj Aidoso) aliĝinta al Unuiĝintaj Nacioj (angle)