Fossa fossana

La Madagaskara aŭ Stria cibetkato (Fossa fossana), ankaŭ konata kiel la fanaloko aŭ fanaluko), estas eŭplerida endemio de Madagaskaro.^[2]

Antaŭe, la Madagaskara cibetkato estis metita en la subfamilion Hemigalenoj kune kun la Hemigalus derbyanus (Benda palm-civeto) kaj poste en sian propran subfamilion, Fosenoj, sed ĝi nun estas klasifikita kiel membro de la subfamilio Eŭplerenoj. Ĝi ankaŭ estis klasigita Fossa fossa. Ĝi ne devus esti konfuzita kun la komunnoma foso (angle: fossa), simila besto ankaŭ endemia al Madagaskaro, kiu havas la sciencan nomon Cryptoprocta ferox. Nek ĝi estas la sama kiel la rilata - kaj simile nomita - madagaskara karnomanĝulo fanaluko, kio ankaŭ estas eŭplerena. En esperanto, la nomo de la besto estas konfuzebla kun Afrika civeto (Civettictis civetta), zibeto (azia civeto, Civettictis zibetha), Azia palm-civeto (Luwak, Paradoxurus hermaphroditus) kaj vivero (Viverra zibetha), kaj la lingva situacio krome komplikas pro la fakto, ke 'cibeto' kaj 'civeto' estas uzataj sinonimaj kaj inter si kaj por signifi la moskon de la zibeto, por ne forgesi civetkafon por kies produktado uziĝas la Azia palm-civeto.

Ĝi estas malgranda mamulo: proksimume 47 cm sen enkalkuli la voston (kiu estas nur proksimume 20 cm) kaj 2.5 kg. Ĝi havas la aspekton kaj movmanierojn de malgranda vulpo. Ĝi havas mallongan felon flavgrizan, kun malhele nigraj horizontalaj strioj de kapo ĝis vosto, kie la strioj estas vertikalaj, volviĝante ĉirkaŭ la pli tufa vosto. La strioj metamorfozas en punktojn proksime de la ventro. Ĝiaj kruroj estas mallongaj kaj tre maldikaj. La fontoj malkonsentas pri ĉu ĝiaj ungegoj estas retrakteblaj. Ĝi havas neniujn anusajn glandojn, male al aliaj cibetkatoj. Ĝi estas endemia al la tropikaj arbaroj de Madagaskaro.

Ĝi estas nokta, kvankam fontoj malkonsentas pri ĉu ĝi estas izola aŭ, nekutime inter eŭpleredoj, vivas en paroj. Ĝi ne estas bona grimpulo kaj preferas interkrutejojn. Ĝi manĝas malgrandajn vertebrulojn (mamuloj, reptilioj, kaj amfibioj), insektojn, kaj ovojn ŝtelitajn de la nestoj de birdoj.

La reprodukta sezono de la madagaskara cibetkato estas aŭgusto ĝis septembro kaj la gravedperiodo estas tri monatojn, finiĝante kun la naskiĝo de unu ido. La idoj estas sufiĉe bonevoluintaj, kun malfermitaj okuloj, kaj ili estas dekutimigitaj ene de 10 semajnoj.

Kvankam minacite fare de senarbarigo, ĉasado kaj konkurado de enkondukitaj specioj, la madagaskara cibetkato estas loke ofta.^[1]

1. ↑ ^{1,0 1,1} Hawkins, A.F.A. (2008). Fossa fossana. En: IUCN 2008. IUCN Ruĝa Listo de Endanĝeritaj Specioj. Elŝutita en 22 March 2009. Database entry includes justification for this species is of near threatened.
2. ↑ Wozencraft, W. C.. (2005) “Order Carnivora”, Mammal Species of the World, 3‑a eldono, Johns Hopkins University Press, p. 532–628. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.