Jupitero (planedo)

Ĉi tiu artikolo temas pri planedo. Por informoj pri la samnoma romia dio, vidu la artikolon Jupitero (dio).

Jupitero
Planedo
astronomia simbolo
ekstera planedo • gasgiganto • Ter-ekstera planedo
Astronomia simbolo	vd
Nomita laŭ	Jupitero vd
Malkovro
Dato de malkovro	Pratempo
Unua superflugo	Sondilo Pioneer 10 (3-an de decembro 1973)
Unua enorbitiĝo	Sondilo Galileo (8-an de decembro 1995)
Orbitaj ecoj
Granda duonakso - Periapsido - Apoapsido	778 547 200 km (5,20 AU) 740 573 600 km (4,95 AU) 816 520 800 km (5,46 AU)
Discentreco	0,048775
Meza anomaliangulo	20,02°
Klinangulo	1,305° (rilate al la ekliptiko); 6,09° (rilate al la suna ekvatoro); 0,32° (rilate al la ebeno de Laplace)
Periodo	4 331,572 tagoj
Meza cirkulrapido	13,07 km/s
Longitudo de suprenira nodo	100,492°
Argum. de periapsido	275,066°
Naturaj satelitoj Ringoj	Jes, 79[1] Jes
Fizikaj ecoj
Diametro Ekvatora diametro Polusa diametro - Plateco - Areo - Volumeno	142 984 km vd (142 984 ± 8) km (133 708 ± 20) km 0,06487 ± 0,00015 6,21796 × 1010 km2 1,43128 × 1015 km3
Maso - Denso - Surfaca falakcelo - Liberiga rapido	1,8986 × 1027 kg 1,326 × 103 kg/m3 24,79 m/s2 59,5 km/s
Rotacia periodo - Sidera periodo	9,925 horoj
Aksa kliniteco	3,13°
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca temperaturo	165 K (je 1 baro) 112 K (je 0,1 baroj)
Geometria albedo Albedo laŭ Bond	0,52 0,343[mankas fonto]
Observaj ecoj
Absoluta magnitudo	-9,4 vd
Videbla magnitudo - Minimuma - Maksimuma	-1,6 vd -1,6 -2,94
Angula diametro - Minimuma - Maksimuma	29,8" 50,1"
v • d • r

Jupitero estas la kvina planedo de la Sunsistemo laŭ distanco ekde la Suno, kaj la plej granda. Ĝi havas la nomon de la romia reĝo de la dioj, Jupitero.

Ĝia astronomia simbolo estas .

Jupitero estas unu de la gasgigantoj, kiuj laŭ ĝi ankaŭ nomiĝas jupitersimilaj planedoj.

Videbla per nuda okulo en la nokta ĉielo, Jupitero estas la kvara plej brilanta objekto post Suno, Luno kaj Venuso (kvankam de tempo al tempo Jupitero aperas malpli brila ol Marso).

En la jupiteraj superaj tavoloj blovas fortegaj ventoj (samkiel sur la aliaj gasgigantoj), en iuj lokoj rapidaj je ĉirkaŭ 360 km/h, de tempo al tempo eĉ 600 km/h. La konata Granda Ruĝa Makulo estas regiono de alta premo, kiu ekzistas de almenaŭ 300 jaroj.

1. ↑ Sheppard, Scott S. The Giant Planet Satellite and Moon Page. Departament of Terrestrial Magnetism at Carniege Institution for science. Alirita December 19, 2014 .