Tanzanio

Tanzanio
svahile Jamhuri ya Muungano wa Tanzania
respubliko
Flago   Blazono
Oficiala nomo: Tanzania Respubliko
Moto: Uhuru na Umoja (svahile)
Himno: Mungu ibariki Afrika
Membreco	3  - Afrika Unio  - Komunumo de Nacioj
Parto de	Afriko
Najbaras kun	8  - Kenjo  - Ugando  - Ruando  - Burundo  - Kongo Kinŝasa  - Zambio  - Malavio  - Mozambiko
Grandaj urboj	1  - Daresalamo
Ĉefurbo	Dodomao
- mezo	Dodomao
- koordinatoj	6° 10′ 23″ S 35° 44′ 31″ O / 6.17306 °S, 35.74194 °O / -6.17306; 35.74194 (mapo)
Areo	945 203 km² (94 520 300 ha)
Loĝantaro	57 310 019 (2017)
Denseco	60,63 loĝ./km²
Estiĝo	9-a de decembro 1961
Gvidantaro	Parlamento de Tanzanio
Prezidento	Samia Suluhu Hassan
- Ĉefministro	Kassim Majaliwa
Horzono	UTC+03:00
- somera tempo	ne observita
Telefona antaŭkodo	+255
ISO 3166-1	TZ
Interreta domajno	.tz
Monunuo	Tanzania ŝilingo
Lingvo	svahila, angla
Situo de la ĉefurbo enkadre de Tanzanio
Vikimedia Komunejo: Tanzania
Retpaĝo: www.tanzania.go.tz
Tanzania Esperanto-Asocio

Tanzanio (svahile Tanzania), plena oficiala nomo Unuiĝinta Respubliko Tanzanio (svahile Jamhuri ya Muungano wa Tanzania) estas lando kiu situas en orienta Afriko, ĉe la Hinda oceano, sude de la ekvatoro. Ĝi landlimas norde kun Kenjo kaj Ugando, okcidente kun Ruando, Burundo kaj Kongo Kinŝasa, sude kun Malavio, Mozambiko kaj Zambio. Ĝia teritorio okupas 935 037 km², inkluzive Zanzibaron (1 489 km²), Pemba (883 km²) kaj Mafia (465 km²). La loĝantaro nombris en 2022 ĉirkaŭ 61 741 120^[1].

La lando konsistas el kontinenta parto, kiu nomiĝas "Tanganjiko" kaj apudkuŝanta insularo "Zanzibaro". Ĝis 1961 ambaŭ estis Britaj kolonioj (nomataj konfidaĵoj). En 1961 sendependiĝis Tanganjikio, en 1963 Zanzibaro. Ili unuiĝis je unu ŝtato en 1964 kaj depost tiu dato la lando apartenas al la Komunumo de Nacioj.

La nomo "Tanzanio" estas konscie kreita vorto el la komencaj silaboj de la du federaciaj subjektoj: Tanganjiko kaj Zanzibaro^[2]. La subjekta nomo Tanganjiko devenas de la nomo de lago Tanganijko (en la loka lingvo signifas "akvujo plena de fishoj". Antaŭe la ĉefurbo estis Daresalamo sed en 1996 plejpartoj el la registaraj administrejoj transloĝiĝis al Dodomao, kvankam daŭre estas kelkaj politikaj burooj en Daresalamo.

Pro gravaj fosilioj el la prahistorio de la homaro (en Valo de Olduvai) Tanzanio estas granda parto la "lulilo de la homaro".

1. ↑ Tanzania: Regions and Cities (30-an de junio 2023).
2. ↑ (nl) Siemon Reker,Tanzania, Neerlandistiek, la 14-an de aŭgusto 2021.