Infragorri

Infragorriak (IG) edo izpi infragorriak argi ikusgaia baino uhin-luzera handiagoko erradiazio elektromagnetikoak dira; beraz, ikusezinak dira giza begiarentzat. Espektro elektromagnetikoan, infragorriak argi ikusgaiaren eta erradiazio infragorriaren artean daude, 700 nm-tik 1 mm-rainoko uhin-luzera tartean (430 THz - 300 GHz maiztasun tartean)^[1][2][3].

Gorputz guztiek igortzen dute, gutxi-asko, erradiazio infragorria, baldin eta 0 Kelvin baino tenperatura altuago badu ―hau da, –273,15 gradu Celsius (zero absolutua)―^[3], eta, giro tenperaturan, gorputzek igorritako erradiazio gehiena infragorrian izaten da.

Beraz, ikusezina da giza begiarentzat. Normalean, IGak espektro ikusgaiaren gorriaren ertz nominaletik uhin-luzerak hartzen dituela ulertzen da, 700 nm inguru (430 THz-ko frekuentzia), 1 mm arte (300 GHz)^[4]​ (nahiz eta IG uhin-luzera luzeenak terahertzio-erradiazio gisa izendatu ohi diren). Giro-tenperaturatik gertu dauden objektuen gorputz beltzaren ia erradiazio guztiak uhin-luzera infragorria du. Erradiazio elektromagnetikoaren forma gisa, erradiazio infragorriak energia eta momentua hedatzen ditu, uhin-partikula baten, fotoia, uhin-partikula dualtasunari dagozkion propietateekin.

William Herschel astronomoak aurkitu zuen erradiazio infragorria 1800ean, espektroan argi gorria baino energia ahulagoko erradiazio ikusezin batek termometro batean eragiten zuen tenperatura aldaketa neurtzean^[5]. Eguzkiak igorritako energiaren erdia baino gehixeago, erradiazio infragorria da, nahiz eta argi ikusgarrian duen intentsitate handiena. Xurgatutako eta igorritako erradiazio infragorriaren arteko orekak eragin kritikoa du Lurreko kliman.

Molekulek, haien errotazio-bibrazio mugimenduak aldatzerakoan, erradiazio infragorria igortzen edo xurgatzen dute. Momentu dipolarrean, aldaketa gertatzen da, eta horrek molekularen bibrazioa eszitatzen du. Eremu infragorriko fotoien transmisio eta xurgapena neurtzeko, espektroskopia infragorria erabiltzen da^[6].

Erradiazio infragorria prozesu industrial, zientifiko, militar, komertzial eta medikoetan erabiltzen da. Erabilpen militarren artean, zaintza lanetarako eta jarraipenerako erabiltzen da. Horietaz aparte, efizientzia termikoaren analisia, ingurugiroaren gainbegiratzea, instalakuntza industrialen inspekzioa, urruneko tenperatura detekzioak, haririk gabeko komunikaziorako, aurreikuspen meteorologikoak eta espektroskopiak egiteko erabiltzen dira izpi infragorriak.

1. ↑ «Principles of Remote Sensing - Centre for Remote Imaging, Sensing and Processing, CRISP» crisp.nus.edu.sg (Noiz kontsultatua: 2022-10-19).
2. ↑ Rogalski, Antoni. (2018). Infrared and terahertz detectors. (Third edition. argitaraldia) ISBN 978-1-315-27133-0. PMC 1051779256. (Noiz kontsultatua: 2022-10-19).
3. ↑ ^{a b} Dr. S. C. Liew. Electromagnetic Waves. Centre for Remote Imaging, Sensing and Processing.
4. ↑ Liew, S. C.. Olas electromagnéticas. Centre for Remote Imaging, Sensing and Processing.
5. ↑ Michael Rowan-Robinson (2013). Visión nocturna: Explorando el universo infrarrojo. Cambridge University Press. p. 23. ISBN 1107024765.
6. ↑ «Infrared Spectroscopy» web.archive.org 2007-10-27 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).