Leon Trotski |
---|
|
1919ko martxoaren 25a - 1926ko urriaren 23a 1918ko martxoaren 13a - 1925eko urtarrilaren 15a ← Mikola Podvoiski - Mikhail Frunze → 1917ko azaroaren 29a (juliotar egutegia) - 1919ko martxoaren 25a 1917ko azaroaren 25a - 1918ko urtarrilaren 20a 1917ko azaroaren 8a - 1918ko apirilaren 9a ← Mikhail Terestxenko - Georgi Vasilievitx Txitxerin → 1917ko urriaren 10a (juliotar egutegia) - 1917ko urriaren 23a (juliotar egutegia) |
|
Jaiotzako izen-deiturak | Лейб Давидович Бронштейн |
---|
Jaiotza | Bereslavka (en) , 1879ko urriaren 26a (juliotar egutegia) |
---|
Herrialdea | Errusiar Inperioa Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federatiboa Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna 1932) Ukrainako Sobietar Errepublika Sozialista (1919ko martxoaren 10a - 1922ko abenduaren 30a) Mexiko (1937 - 1940) |
---|
Talde etnikoa | Ukrainian Jews (en) Russian Jews (en) |
---|
Heriotza | Coyoacán, 1940ko abuztuaren 21a (60 urte) |
---|
Hobiratze lekua | Grave of Leon Trotsky and Natalia Sedova (en) Coyoacán |
---|
Heriotza modua | giza hilketa: garuneko odoljarioa |
---|
Hiltzailea | Ramon Mercader Iosif Stalin |
---|
|
Aita | David Bronstein |
---|
Ama | Anna Bronstein |
---|
Ezkontidea(k) | Natalia Sedova (en) Aleksandra Sokolovskaia |
---|
Seme-alabak | |
---|
Haurrideak | |
---|
Familia | |
---|
|
Heziketa | Odesa University (en) |
---|
Hizkuntzak | errusiera ukrainera alemana ingelesa frantsesa |
---|
|
Jarduerak | politikaria, diplomazialaria, autobiografialaria, filosofoa, iraultzailea, militarra, historialaria, kazetaria eta idazlea |
---|
|
Altuera | 176 zentimetro |
---|
Lantokia(k) | San Petersburgo eta Mosku |
---|
Lan nabarmenak | |
---|
Jasotako sariak | |
---|
Kidetza | Left Opposition (en) All-Union Society of Old Bolsheviks (en) |
---|
Mugimendua | trotskismoa |
---|
Izengoitia(k) | Троцкий, Перо, Антид Ото, Л. Седов eta Старик |
---|
|
Adar militarra | Armada Gorria |
---|
Gradua | jeneral |
---|
Parte hartutako gatazkak | Errusiako Gerra Zibila Errusiako Iraultza Urriko Iraultza Polonia-Sobietar Batasuna Gerra |
---|
|
Alderdi politikoa | Errusiako Langile Alderdi Sozialdemokrata Sobietar Batasuneko Alderdi Komunista Russian Social Democratic Labour Party (bolshevik) (en) Suitzako Alderdi Sozialista |
---|
|
|
|
Lev Davidovitx Bronstein —errusieraz: Лев Дави́дович Тро́цкий; Lev Trotski, Троцкий), Leon Trotski[2] izenez ezagunagoa— (1879ko urriaren 26a (azaroaren 7a, gregoriotar egutegian) – Coyoacan, Mexiko, 1940ko abuztuaren 21a) errusiar-ukrainar iraultzaile komunista izan zen, jatorri judukoa.
Hasieran, mentxebikeak bazituen gogoko eta borroka ideologiko eta pertsonalak izan bazituen Vladimir Lenin[4] buruzagi boltxebikearekin, Trotski izan zen Urriko Iraultzako antolatzaile giltzarrietako bat, eta, 1917ko azaroan, Errusian boterea hartzeko aukera eman zien boltxebikeei[5]. Errusiako gerra zibilean, gai militarretan, komisario izan zen.
Brest-Litovskeko Itunaren bidez, Errusia Lehen Mundu Gerratik ateratzeko negoziazioak eraman zituen. Bere gain hartu zuen Armada Gorriaren sorrera, eta lorpen iraultzaileak behin betiko sendotu zituen atzerriko armaden laguntza eskas bati eta Errusiako gerra zibilean armada zuriei garaituz; Izu Gorria[6] babestu zuen, eta Bandera Gorriaren Ordenarekin saritu zuten[7].
Gero, ezkerreko oposizioaren buru zela, politikoki eta ideologikoki aurre egin zion Iósif Stalini, eta horrek erbestea eta ondoren heriotza ekarri zion. Sobietar Batasunetik erbesteratu ondoren, nazioarteko ezker iraultzaileko mugimendu baten buru izan zen, troskismo izenez identifikatua eta, bereizgarritzat, «iraultza etengabearen» ideia zuena. 1938an, IV. Internazionala sortu zuen.
Ramón Mercader NKVD sobietarreko agente espainiarrak hil zuen Mexikon, Stalinen aginduz[8].
- ↑ Euskaltzaindiaren 156. araua: Alfabeto zirilikoz idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistema
- ↑ Historia del movimiento obrero: El nacimiento del bolchevismo, 2.ª parte: Trotsky contra Lenin Archivado el 18 de diciembre de 2007 en Wayback Machine. en Revista Internacional, n.º 117.
- ↑ Cf. Pierre Broué, Trotsky, Paris, 1988, pag. 5; Julián Casanova, contra Europa, 1914-1945, Crítica, Barcelona, 2011, pág. 52.
- ↑ Argenbright, Robert (1 de diciembre de 1991). «Red Tsaritsyn: Precursor of Stalinist Terror». Revolutionary Russia 4 (2): 157-183. ISSN 0954-6545. doi:10.1080/09546549108575569. Consultado el 16 de noviembre de 2022.
- ↑ Antonio Moscato, Trockij oggi, 2010; [1];Manual de la historia del Partido comunista y la Unión Soviética 1898-1991 (errusieraz)
- ↑ Cf. Stanley G. Payne, «La revolución permanente: Trotski y el trotskismos», Revista de Libros, 161, mayo de 2010, pág. 5.