Onamo, 'namo!

Hara, han!
Онамо, 'намо! Onamo, 'namo!
Nikolas I.a Montenegrokoak Onamo, 'namo! abestia idatzi zuen
Jatorria
Jatorrizko herrialdea	Montenegroko Printzerria Montenegroko Erresuma
Ilustratzailea	Davorin Jenko edo František Wimmer (disputan)
Ezaugarriak
Libretista	Nikolas I.a Montenegrokoa
Bestelako lanak
Musikagilea	Danilo Montenegrokoa
Euskaraz
Izenburua	Hara, han!

Onamo 'namo! (ziriliko serbieraz: Онамо, 'намо!, lit. 'Hara, han!') Nikolas I.a Montenegroko printzeak idatzitako abesti abertzalea da eta Novi Sad-en oinarritutako Danica ("Goizeko Izarra") serbiera hizkuntzako literatura aldizkarian argitaratua 1867an. Bere doinua Davorin Jenko konpositore esloveniarrari edo František Wimmer kapilau txekiarrari egotz diezaioke, Montenegroko Errege Armadako banda militarreko^[1] zuzendariari.

Abestiaren letrak serbiar bizi diren lurraldeak Otomandar Inperiotik askatzeko eskatzen du, Erdi Aroko Serbiako Prizren hiriburua, Visoki Dečani monasterioa eta Kosovoko Guduan XIV. mendean. Argitaratu ondoren, Balkanetako biztanleria serbiarren artean ezaguna egin zen, eta "Marseillesa serbiarra" izenez deitua izan zen. Garai batean Serbiako zein Montenegroko ereserki nazionala izateko hautagaitzat hartu zen, baina haren letrek otomandarrak eragitearen beldurrez baztertu zuten, eta gero Otomandar Inperioan eta Austria-Hungarian debekatu egin zuten pan-serbiar sentimendua. 1870. urtean, Montenegroko gobernuak Ubavoj nam Crnoj Gori ("Gure Montenegro Ederrari") aukeratu zuen herrialdeko ereserki nazional gisa, eta 1882an, Serbiak Bože pravde ("Justiziaren Jainkoa") ezarri zuen.

1918an, Montenegro Serbiarren, Kroaziarren eta Esloveniarren Erresumaren parte bihurtu zen (gero Jugoslavia izena hartu zuen) eta Nikolas erbesteratu behar izan zuten. Onamo, 'namo! 1992an sortu zen Montenegroko Errepublikaren ereserki gisa proposatu zuten, eta Jugoslaviako Errepublika Federalari 2003an Serbia eta Montenegro izena hartu ondoren, estatu-batasun eratu berriaren ereserki gisa. Montenegrok 2006an estatu batasuna uzteko erabakiaren ostean, Onamo, 'namo! herrialde independente berriaren ereserki gisa proposatu zen. Bere gai panserbiarrak eta Montenegro bere letretan esplizituki aipatzen ez izanagatik, Montenegroko gobernuak Oj, svijetla majska zoro ("Oh, maiatzeko egunsenti ederra") hartzea erabaki zuen.

1. ↑ Musika militarreko banda bat (banda militarra edo banda instrumentala ere deitua) martxa militarrak egiteaz arduratzen den musika talde bat da, ekitaldi militarrak laguntzeko, hala nola desfileak, zeremonia ofizialak, etab. Banda bakoitzaren buru musika zuzendari bat da eta musikari profesional ugari ditu.