Parisko Notre-Dame katedrala

Parisko Notre-Dame katedrala
Notre-Dame de Paris
Monumentu historikoa
Egunez   Gauez   Barnealdea   Sarrera   Planoa  Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Frantzia
Udalerrien arteko lankidetzarako erakunde publikoa	Paris Handiko metropolia
Territorial collectivity of France with special status	Paris
Sector of Paris	Paris Centre
Udalerri barrutia	Parisko 4. barrutia
Administrative quarter of Paris	Notre-Dame
Kokapen fisikoa	Île de la Cité
Koordenatuak	48°51′11″N 2°20′59″E / 48.853°N 2.3498°E / 48.853; 2.3498
Historia eta erabilera
8th centenary of Notre-Dame de Paris
Kontserbazio-zaharberritzea	1844 - 1864
Eraikuntza	1163 - 1345
850th anniversary of Notre-Dame de Paris
Sagaratzea	1186ko maiatzaren 19a
Coronation of Napoleon I	1804ko abenduaren 2a
Eskaintzea	1864ko maiatzaren 31
Parisko Notre-Dame katedralaren sutea	2019ko apirilaren 15a
Reopening of Notre-Dame de Paris	2024ko abenduaren 7a
Inaugurazioa	2024ko abenduaren 7a
Jabea	Frantziar Estatua Frantziar Estatua
Izenaren jatorria	Veneration of Mary in the Catholic Church (en)
Erlijioa	katolizismoa
Elizbarrutia	Roman Catholic Archdiocese of Paris (en)
Izena	Maria
Edukiera	9.000
Arkitektura
Arkitektoa	Jean de Chelles Pierre de Montreuil Pierre de Chelles (en) Jean Ravy (en) Raymond du Temple
Materiala(k)	Harlandua
Estiloa	French Gothic architecture (en) Early Gothic architecture (en) Rayonnant (en) classic gothic (en)
Dimentsioak	48 () × 127 () m dorre: 69 () m Parisko Notre-Dame katedraleko xapitel: 90 () m
Azalera	5.500 m²
Atalak	hormabular:
Ondarea
Mérimée ID	PA00086250
Bisitariak urtean	12.000.000
Kontaktua
Helbidea	6 Place du Parvis de Notre-Dame, 75004 Paris
Webgune ofiziala

Parisko Notre-Dame Katedrala (frantsesez: Notre-Dame de Paris, "Parisko Gure Andrea" edo "Andra Maria"), askotan Notre-Dame gisa ezaguna, Parisko 4. barrutian dagoen katedrala da. Frantziako arkitektura gotikoaren adibide finenetako bat dela esan ohi da. Ojiba-gangaren eta arku arbotanteen erabilerak, arrosa leiho erraldoi eta koloretsuak eta bere eskulturen izaera naturalistak aurreko arkitektura erromanikotik bereizten dute^[1]. Mariari eskainia, Jesusen amari, Parisko Île de la Cité uhartetxoan dago, Sena ibaiaren urek inguratzen dutena.

1163an eraikitzen hasi eta 1260ean amaitu zen, nahiz eta hurrengo mendeetan aldaketa ugari izan zituen. 1790eko hamarkadan, Frantziako iraultzan, elizak desakralizazioa jasan zuen, eta iruditeria erlijioso ugari suntsitu zen. 1831ean Victor Hugoren Notre-Dame de Paris eleberria argitaratu zenean, eraikinaren inguruko interesa piztu zen. Eugène Viollet-le-Ducek birgaitze proiektu handi bat abiatu zuen 1845ean, hogeita bost urtez iraun zuena. 1963an katedralaren fatxada nagusia garbitu zuten, haren jatorrizko kolorea itzuliz. 1991 eta 2000 urteetan ere berriro garbitu zuten^[2].

Parisko Artxidiozesiaren katedrala izanik, Notre-Damen dago Parisko artzapezpikuaren katedra (Michel Aupetit). Urtero 12 milioi bisitari ditu, Parisko monumentu bisitatuenetako bat^[3].

2019ko apirilaren 15ean sute larri bat izan zuen.^[4] Katedrala berriz ireki zuten, bost urtez berreraikitzen aritu ondoren, 2024ko abenduaren 7an^[5].

1. ↑ Ducher, Robert.. (1988). Caractéristique des styles. (Ed. revue et corr. argitaraldia) Flammarion ISBN 2080115391. PMC 299840308. (Noiz kontsultatua: 2019-04-15).
2. ↑ (Ingelesez) «Notre Dame Cathedral History» NOTRE DAME CATHEDRAL PARIS (Noiz kontsultatua: 2019-04-15).
3. ↑ (Ingelesez) «10 amazing Paris facts. Paris facts for kids. Fun facts.» Paris Digest 2019-01-21 (Noiz kontsultatua: 2019-04-15).
4. ↑ Berria.eus. «Parisko Notre Dame katedralaren teilatua kiskali du sute batek» Berria (Noiz kontsultatua: 2019-04-15).
5. ↑ (Gaztelaniaz) elDiario.es. (2024-12-07). «La catedral de Notre-Dame reabre sus puertas tras cinco años de reconstrucción» ElDiario.es (Noiz kontsultatua: 2024-12-07).