Presio osmotiko

Presio osmotikoa mintz erdiragazkor bateko bi aldeen artean dagoen presio aldeari deritzo, osmosi fenomenoa gertatzen denean eta sistema egoera orekatuan dagoenean.

Osmosiaren bidez ura mintz erdiragazkor batean zehar pasatzen da. Mintz batek kontzentrazio desberdinetako bi disoluzioak banatzen baditu, osmosiaren bidez ura disoluzio hipotonikotik (kontzentrazio gutxiko disoluziotik) hipertonikora (kontzentrazio handiko disoluziora) pasatuko da, mintza zeharkatuz. Mintz erdiragazkorrek (adibidez, zelula mintzak) disolbatzailearen molekulak (ura) pasatzen uzten dituzte, baina ez dituzte solutuak pasatzen uzten.

Zenbat eta handiagoa izan bi disoluzioen arteko kontzentrazioaren aldea, orduan eta disolbatzaile gehiago pasatuko da kontzentrazio hipertonikoko eremura, eta presio osmotikoa handiagoa izango da.

Presio osmotikoa disoluzio hipertonikoaren eremuko aldeetan sortzen da, ura bertara pasatzerakoan. Eremu horretan barruko presioa areagotzen da. Irudian, bigarren marrazkiaren ezkerreko eremuan (t= teq) presio osmotikoa agertzen da ura bertara joaterakoan, eskubiko eremutik (${\displaystyle \Delta _{z}}$ izanik pasatu duen ur-bolumena).

Zelula barnean presio osmotikoari hanpadura-presioa deritzo.

Sistema biologikoetan zelulaz kanpoko ingurugiroak presio osmotikoari eta zelularen osotasunari eragiten dio. Ingurugiro hipertonikoa zelula barneko ingurugiroa baino solutuen kontzentrazio handiagoa duena da. Ingurugiro honek zelula barneko ura ateratzen du osmosiaren bidez, eta zelularen deshidratazioa eta heriotza eragiten du (plasmolisia). Ingurugiro hipotonikoak, aldiz, zelula barneko ingurugiroak baino solutu gutxiago ditu: ondorioz, ura sartzen da zelula barnealdera eta hanpadura-presioa igotzen da (zelularen lisia edo leherketa gertatuz).

Ingurugiro isotonikoak zelularen zitoplasmak duen solutuen kontzentrazio bera dauka; hau da zelularen biziraupena bermatzen duen ingurugiro bakarra ^[1]

1. ↑ Ingraham, J.L., Ingraham, C: Introducción a la Microbiología, Ed. Reverté, 99-100 orr.