Albain

Ní mór feabhas a chur ar an litriú agus/nó ar an ngramadach san alt seo. Ná bain an chlib seo den alt ach i ndiaidh do chainteoir dúchais nó líofa súil a chaitheamh air, le do thoil. Tar éis an t-alt a cheartú, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de.

Albain
Scotland (en) Alba (gd)
Bratach Armas
Aintiún	The Flower of Scotland
Mana	«In My Defens God Me Defend»
Suíomh
57° N, 5° O / 57°N,5°W / 57; -5
Stát ceannasach	an Ríocht Aontaithe
Príomhchathair	Dún Éideann
Daonra
Iomlán	5,404,700 (2016)
• Dlús	68.6 hab./km²
Déamainm	Albanach
Teanga oifigiúil	Béarla Gaeilge na hAlban an Albainis
Tíreolaíocht
Cuid de	Na náisiúin Cheilteacha
Achar dromchla	78,782 km²
Pointe is airde	Beinn Nibheis (1,344)
Ar theorainn le	Sasana
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Ríocht na hAlban
Éarlamh	Naomh Aindrias
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháin	Rialtas na hAlban
Comhlacht reachtach	Pàrlamaid na h-Alba
• Monarc na Ríochta Aontaithe	Séarlas, Prionsa na Breataine Bige
• Céad-Aire na hAlban	John Swinney (2024–)
Eacnamaíocht
Airgeadra	punt steirling
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC±00:00 (a am caighdeánach) UTC+01:00
Fearann Idirlín barrleibhéil	.scot
Glaochód	+44
Cód ISO 3166-2	GB-SCT
Cód NUTS	UKM
Eile
Suíomh gréasáin	gov.scot

Is tír í Albain (Gaeilge na hAlban: Alba; Albainis agus Béarla: Scotland) a bhíodh ina ríocht neamhspleách tráth in iarthuaisceart na hEorpa agus tá sí ar cheann de na ceithre náisiún as a bhfuil an Ríocht Aontaithe comhdhéanta. Is in Albain atá an trian ó thuaidh d'oileán na Breataine.

Ghlac Alba páirt in aontas pearsanta le Sasana den chéad uair sa bhliain 1603, nuair a rinneadh Séamus I Shasana agus na hÉireann de Séamus VI na hAlban. Tugadh aitheantas oifigiúil don aontas 1 Bealtaine 1707 le hAcht an Aontais 1707. Cuireadh deireadh le Parlaimint na hAlban ar Márta 26, 1707. Leis an aontas sin aontaíodh an dá ríocht, agus as sin tháinig Ríocht na Breataine Móire ar an saol, le Parlaimint nua amháin suite in Westminster, i Londain. D'fhan codanna áirithe d'institiúidí na hAlban, go háirithe an córas dlí, mar a bhí. Níos déanaí, in 1801, rinneadh an stát sin a aontú le hÉirinn, agus ón mbliain 1927 ar aghaidh is Tuaisceart Éireann a bhí sa stát agus in ainm na Ríochta. Sa bhliain 1999, beagnach 300 bliain tar éis di a bheith curtha ar ceal, vótáil pobal na hAlban chun parlaimint na tíre a thabhairt le chéile arís, de réir Rialtais na Breataine, faoi Acht Alban 1998. Tugadh cumhachtaí do Pharlaimint na hAlban an tír a riaradh i ngnéithe a bhaineann le hAlbain amháin, agus níl ach cumhachtaí teoranta aici le cáin a ardú.