O colonialismo[1] é unha práctica segundo a cal un país controla persoas ou territorios, a miúdo estabelecendo colonias,[2] en xeral para o seu propio avance econónimo e estratéxico.[3] Non hai unha concepción única do colonialismo e as súas definicións poden variar segundo o uso e o contexto.[4][5][6][7] O colonialismo foi usado por primeira vez para describir unha colonia romana, unha especie de granxa, e máis tarde pasou a describir un posto avanzado ou unha clase de cidade romana. O concepto (do latín colonus, -i, "labrador") creouse engadindo o sufixo "-ism", e foi asociado a unha variedade de filosofías e comprensións estruturais das colonias.[7]
No proceso de colonización, os colonizadores poden impoñer a súa relixión, lingua, economía e outras prácticas culturais aos pobos indíxenas. As administracións estranxeiras dirixen o territorio na procura dos seus intereses, buscando beneficios dos pobos e os recursos da rexión.[8] A influencia e dominación dun pode producirse dun xeito violento, a través dunha invasión militar, ou sutil, sen que interveña a forza.
Algúns estudosos e sectores sociais e políticos, utilizan o termo neocolonialismo para facer referencia a unha dominación do tipo económico, e mesmo político, sobre un Estado xuridicamente independente. En senso similar utilízanse os termos imperialismo e neoimperialismo.
A importancia da era colonial e a súa historiografía tivo un grande desenvolvemento dentro das disciplinas históricas, e viuse fortalecida nos últimos anos a raíz da necesidade de comprender mellor os procesos globais.