Malta

Malta

Bandeira Brasón
Himno	L-Innu Malti
Epónimo	mel
Localización
35°54′N 14°30′L / 35.9, 14.5
Capital	A Valeta
Contén a división administrativa	Eastern Region (Lvant) (en) (2021–) Gozo Region (Ghawdex) (en) (1993–) Northern Region (Tramuntana) (en) (2009–) Port Region (Port) (en) (2021–) Southern Region (Nofsinhar) (en) (2009–) Western Region (Punent) (en) (2021–)
Poboación
Poboación	553.214 (2023) (1.750,68 hab./km²)
Lingua oficial	Lingua maltesa lingua inglesa
Relixión	cristianismo
Xeografía
Parte de	Espazo Económico Europeo Unión Europea Commonwealth de Nacións (1800–1964)
Superficie	316 km²
Bañado por	Mar Mediterráneo
Punto máis alto	Ta' Dmejrek (pt) (253 m)
Punto máis baixo	Mar Mediterráneo (0 m)
Comparte fronteira con	Italia
Datos históricos
Precedido por	Estado de Malta (pt) e Colônia da Coroa de Malta (pt)
Creación	21 de setembro de 1964
Organización política
Forma de goberno	democracia parlamentaria
• Presidente	Myriam Spiteri Debono (pt) (2024–)
Órgano executivo	Government of Malta (en)
• Primeiro ministro	Robert Abela (pt) (2020–)
Órgano lexislativo	Parlamento de Malta (pt) , (Escano: 79)
Máxima autoridade xudicial	Constitutional Court of Malta (en)
Membro de	Tratado de non proliferación de armas nucleares Organización Hidrográfica Internacional Grupo para as observacións da Terra ../... 28+
PIB nominal	17.765.270.015 $ (2022)
Moeda	euro
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+01:00, horario estándar
Dominio de primeiro nivel	.mt
Prefixo telefónico	+356
Teléfono de emerxencia	112, 191 (pt) , 199 (pt) , 196 (en) e 116117 (en)
Código de país	MT
Código NUTS	MT
Sitio web	gov.mt

Malta ( pronunciación (axuda · info)) (en maltés: Malta, [ˈmɐl.tɐ] (AFI); en inglés: Malta, [ˈmɔːl.tə] (AFI),  escoitar), oficialmente República de Malta ( pronunciación (axuda · info)) (en maltés: Repubblika ta' Malta, [rɛˈpʊbb.lɪ.kɐ ˈtɐ ˈmɐl.tɐ] (AFI); en inglés: Republic of Malta) é un pequeno país europeo, que consta dun arquipélago de tres illas moi próximas unhas das outras. Atópase 80 km ao sur de Sicilia (Italia), 284 km ao leste de Tunisia, e 333 km ao norte de Libia.^[1] As linguas oficiais son o maltés e inglés, e o 66% da poboación actual de Malta polo menos conversa en lingua italiana. A súa capital é A Valeta.

Malta está habitada desde aproximadamente o 5900 a.C.^[2] A súa localización no centro do Mediterráneo^[3] deulle historicamente unha grande importancia estratéxica como base naval, cunha sucesión de potencias que disputaron e gobernaron as illas, incluíndo os fenicios e Cartaxineses, romanos, gregos, árabes, normandos, aragoneses, Cabaleiros de San Xoán, franceses e británicos, entre outros.^[4]

Cunha poboación duns 516.000^[5] nunha área de 316 km²,^[6] Malta é o décimo país máis pequeno do mundo en superficie^[7][8] e cuarto país soberano máis densamente poboado. A súa capital é a Valletta, que é a capital nacional máis pequena da Unión Europea por superficie e poboación. Segundo os datos de Eurostat de 2020, a Área Urbana Funcional e a rexión metropolitana cubrían toda a illa e conta cunha poboación de 480.134 habitantes,^[9][10] e segundo a Nacións Unidas, ESPON e a Comisión da UE, "todo o territorio de Malta constitúe unha única rexión urbana". Cada vez máis se refire a Malta como cidade-estado, e tamén figuran nas clasificacións relativos ás cidades^[11] ou áreas metropolitanas. Malta é un dos dous países insulares do Mediterráneo, xunto con Chipre.

Malta converteuse nunha colonia británica en 1813, servindo como estación de paso para os barcos e como cuartel xeral da Frota Mediterránea británica. Foi o asediado polas potencias do Eixe durante a segunda guerra mundial e foi unha importante base aliada para as operacións no norte de África e no Mediterráneo.^[12][13] O parlamento británico aprobou a Lei de Independencia de Malta en 1964, que outorgou a Malta a independencia do Reino Unido como Estado de Malta, con Isabel II do Reino Unido como a súa raíña. O país converteuse nunha república en 1974. Foi un estado membro da Comunidade de Nacións e as Nacións Unidas desde a independencia, e uniuse á Unión Europea en 2004, pasou a formar parte da unión monetaria da zona euro en 2008.

1. ↑ Bonanno, Anthony, ed. (2008). Malta and Sicily: Miscellaneous research projects (PDF). Palermo: Officina di Studi Medievali. ISBN 978-8888615837. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 27 de maio de 2012. Consultado o 23 de febreiro de 2017. 
2. ↑ "First inhabitants arrived 700 years earlier than thought". Times of Malta. Consultado o 25 de marzo de 2020. 
3. ↑ Boissevain, Jeremy (1984). "Ritual Escalation in Malta". En Eric R. Wolf. Religion, Power and Protest in Local Communities: The Northern Shore of the Mediterranean. Religion and Society (Walter de Gruyter). p. 165. ISBN 9783110097771. ISSN 1437-5370. 
4. ↑ Rudolf, Uwe Jens; Berg, Warren G. (2010). Historical Dictionary of Malta. Scarecrow Press. pp. 1–11. ISBN 9780810873902. 
5. ↑ "Census of Population and Housing 2021" (PDF). nso.gov.mt. xullo 2022. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 09 de agosto de 2022. Consultado o 2 de agosto de 2022. 
6. ↑ Zammit, Andre (1986). "Valletta and the system of human settlements in the Maltese Islands". Ekistics 53 (316/317): 89–95. JSTOR 43620704. 
7. ↑ Sultana, Ronald G. (1998). "Career guidance in Malta: A Mediterranean microstate in transition" (PDF). International Journal for the Advancement of Counselling 20: 3. doi:10.1023/A:1005386004103. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 2 de febreiro de 2017. Consultado o 27 de xaneiro de 2017. 
8. ↑ "The Microstate Environmental World Cup: Malta vs. San Marino". Environmentalgraffiti.com. 15 de decembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 25 de xaneiro de 2013. Consultado o 31 de marzo de 2009. 
9. ↑ "Population on 1 January by age groups and sex – functional urban areas". Eurostat. 2020. Consultado o 5 de marzo de 2022. 
10. ↑ "Population on 1 January by broad age group, sex and metropolitan regions 2020". Eurostat. 2020. Consultado o 5 de marzo de 2022. 
11. ↑ "The Global Financial Centres" Arquivado 27 de febreiro de 2017 en Wayback Machine. – Qatar Financial Centre, 2015.
12. ↑ "GEORGE CROSS AWARD COMMEMORATION". VisitMalta.com. 14 de abril de 2015. Arquivado dende o orixinal o 3 de abril de 2015. Consultado o 20 de abril de 2015. 
13. ↑ "Should the George Cross still be on Malta's flag?". Times of Malta. 29 de abril de 2012. Arquivado dende o orixinal o 27 de abril de 2015. Consultado o 20 de abril de 2015.