Marie Curie

Marie Curie

(1920)
Nome orixinal	(fr) Marie Curie (pl) Maria Skłodowska-Curie
Biografía
Nacemento	(pl) Marya Salomea Skłodowska 7 de novembro de 1867 Varsovia (Imperio Ruso)
Morte	4 de xullo de 1934 (66 anos) Sancellemoz, Francia (pt)
Causa da morte	anemia aplásica
Lugar de sepultura	Panteón de París (1995–) 48°50′46″N 2°20′46″L / 48.846198, 2.3461054 Cemitério de Sceaux (pt) (cenotafio), Div. 11, allée B, ligne D, n°28 (1934–1995)
Profesora
Datos persoais
Residencia	París (1891–) Varsovia (1867–1891)
Grupo étnico	Pobo polaco
Relixión	Agnosticismo
Educación	Universidade de París - matemáticas (–1894) Universidade de París - física (1891–1893) Universidade de París - física Flying University (en) X LO im. Królowej Jadwigi in Warsaw (en) Facultade de Ciencias de París
Tese académica	Research on Radioactive Substances (en)  (1903 )
Director de tese	Gabriel Lippmann
Lateralidade	manicho
Actividade
Campo de traballo	Radiactividade, química e física
Ocupación	física, química, profesora universitaria
Empregador	Universidade de París Sorbona Instituto Curie
Membro de	Leopoldina (1932–) Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights (en) (1930–) International Committee on Intellectual Cooperation (en) (1922–) Academia Nacional de Medicina (França) (pt) (1922–) Sociedade Filosófica Estadounidense (1910–) Real Academia das Ciencias de Suecia (1910–) Sociedade Científica de Lviv (1909–) Real Academia de Artes e Ciencias dos Países Baixos Academia das Ciencias de San Petersburgo Academia de Ciencias de Rusia Royal Czech Society of Sciences (en) Academia de Ciencias da URSS
Alumnos	Ellen Gleditsch e Irene Joliot-Curie
Participou en
1927	5th Solvay Conference on Physics (en)
1921	3rd Solvay Conference on Physics (en)
1911	1st Solvay Conference on Physics (en)
Obra
Obras destacables (1910) Treatise on Radioactivity (en)
Doutorando	André-Louis Debierne, Óscar Moreno (pt) , Marguerite Perey, Branca Edmée Marques (pt) , Zheng Dazhang (en) , Shi Shiyuan (en) , Emile Henriot (en) e Ștefania Mărăcineanu
Arquivos en	Bibliothèque nationale de France
Familia
Familia	House of Skłodowski (en)
Cónxuxe	Pierre Curie (1895–1906), morte do cónxuxe
Fillos	Irene Joliot-Curie, Ève Curie
Pais	Władysław Skłodowski   e Bronisława Skłodowska
Irmáns	Bronisława Dłuska Józef Skłodowski Helena Skłodowska-Szaley
Parentes	Helena Dłuska, filla da irmá Kazimierz Dłuski, esposo da irmá Jacques Curie, esposo do irmão Eugène Curie, husband's father Sophie-Claire Depouilly, husband's mother Józef Boguski, curmán
Cronoloxía
6 de xullo de 1934	Funeral (Cemitério de Sceaux (pt) )
Premios
(1921)  Medalla John Scott (1921)  Prêmio Willard Gibbs (pt) (1921)  Medalha Benjamin Franklin (pt) (1911)  Premio Nobel de Química (1910)  Medalla Albert (1909)  Medalla Elliott Cresson (1907)  Premio Actonian (1904)  Medalla Matteucci (1903)  Premio Nobel de Física (1903)  Medalla Davy (1898)  prix Gegner (en)  Premio Cameron de Terapéutica da Universidade de Edimburgo  doutora honoris causa pola universidade Xaguelónica de Cracovia  Orde da Aguia Branca  Cabaleiro da Lexión de Honra  membro de honra da Real Sociedade Te Apārangi
Sinatura
Descrito pola fonte	Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (vol:23 : Сафлор — Соан, sec:Склодовская-Кюри Мария, p.512) Enciclopedia de Otto

Maria Salomea Skłodowska-Curie^[A] (ˈmarja salɔˈmɛa skwɔˈdɔfska), máis coñecida como Marie Curie, nada en Varsovia o 7 de novembro de 1867 e finada en Passy (Francia) o 4 de xullo de 1934, foi unha física e química polonesa nacionalizada francesa. Pioneira no campo da radioactividade, foi a primeira muller en recibir un premio Nobel, a primeira persoa e a única muller en recibir dous premios Nobel, sendo ata o momento a única persoa en recibir o premio Nobel en distintas categorías científicas.^[B] Foi parte do legado da familia Curie de cinco premios Nobel (dous, ela; un, o seu marido Pierre Curie; un, a súa filla Irène Joliot-Curie; e outro, o seu xenro Frédéric Joliot-Curie). Así mesmo foi a primeira muller condecorada (xunto co seu home) coa Medalla Davy en 1903 polos seus traballos sobre o radio.^[2]

Ela tamén foi a primeira muller en ser profesora na Universidade de París e en 1995 converteuse na primeira muller en ser sepultada por méritos propios no Panteón de París.^{[3] [C]} En 2015 outras dúas mulleres tamén foron enterradas no camposanto por méritos propios.^[5]

Os seus logros inclúen o desenvolvemento da teoría da radioactividade (un termo que ela acuñou^[6][7][8]), as técnicas para illar isótopos radioactivos, e o descubrimento de dous elementos, o polonio e o radio. Baixo a súa dirección, leváronse a cabo os primeiros estudos no mundo no tratamento das neoplasias, utilizando isótopos radioactivos. Fundou os Institutos Curie en París e en Varsovia, que seguen sendo os principais centros de investigación médica na actualidade. Durante a primeira guerra mundial, estableceu os primeiros centros radiolóxicos para uso militar.

Xunto co seu marido Pierre Curie e Henri Becquerel, recibiu en 1903 o Premio Nobel de Física e en 1911 o de Química polos seus traballos sobre o Radio. Posiblemente sexa a científica máis coñecida da historia.

Marie Sklodowska Curie (ela sempre firmou cos dous apelidos)^[9][10] foi nacionalizada francesa e foi unha cidadá activamente leal ao seu novo país, pero nunca perdeu o seu sentido de identidade polaco: ensinou ás súas fillas a súa lingua materna e levábaas nas súas visitas a Polonia.^[11] O primeiro elemento químico que ela descubriu, en 1898, chamouno polonio como homenaxe ao seu país de orixe.^[D][13]

Erro no código da cita: As etiquetas <ref> existen para un grupo chamado "upper-alpha", pero non se atopou a etiqueta <references group="upper-alpha"/> correspondente

1. ↑ "Nobel Laureates Facts" (en inglés). Estocolmo: Nobelstiftelsen. Arquivado dende o orixinal o 9 de xaneiro de 2010. Consultado o 27 de maio do 2021. 
2. ↑ Royal Society (ed.). "Davy archive winners 1989 - 1900". Davy archive winners 1989 - 1900. Consultado o 1 de xullo de 2008. 
3. ↑ "Marie Curie, una mujer en el Panthéon" (en castelán). Consultado o 23 de decembro do 2017. 
4. ↑ Lalouette, Jacqueline (decembro de 2007). "Amour et chimie au Panthéon". L’Histoire (en francés). París: Sophia Publications. p. 22. Arquivado dende o orixinal o 10-04-2015. Consultado o 12-04-2020. 
5. ↑ Chrisafis, Angelique (27 de maio de 2015). "France president François Hollande adds resistance heroines to Panthéon". The Guardian (en inglés). Londres: Guardian Media Group. ISSN 0261-3077. Consultado o 28 de maio de 2015. 
6. ↑ "The Discovery of Radioactivity". Berkeley Lab. 9 de agosto do 2000. Arquivado dende o orixinal o 01 de novembro de 2015. Consultado o 26 de agosto do 2018. O término radioactividade foi realmente acuñado por Marie Curie [...]. 
7. ↑ "Marie Curie - Research Breakthroughs (1897-1904)". American Institute of Physics. Arquivado dende o orixinal o 17 de novembro de 2015. To describe the behavior of uranium and thorium [Curie] invented the word “radioactivity” --based on the Latin word for ray. 
8. ↑ "Marie Curie and the radioactivity, The 1903 Nobel Prize in Physics". nobelprize.org. Arquivado dende o orixinal o 08 de decembro de 2015. Marie called this radiation radioactivity - "radio" means radiation. 
9. ↑ Véxase a súa sinatura, "M. Skłodowska Curie", na caixa de información.
10. ↑ O Premio Nobel de Química de 1911 foille concedido a "Marie Sklodowska Curie". Véxase: Ficheiro:Marie Skłodowska-Curie's Nobel Prize in Chemistry 1911.jpg.
11. ↑ Goldsmith 2005, p. 149.
12. ↑ Kabzińska, Krystyna (1998). "Chemiczne i polskie aspekty odkrycia polonu i radu" [Chemical and Polish Aspects of Polonium and Radium Discovery]. Przemysł chemiczny (The Chemical Industry) (en Polish) 77: 104–107. 
13. ↑ K. Kabzinska. "Chemical and Polish Aspects of Polonium and Radium Discovery".Przemysł chemiczny K tal Mark (The Chemical Industry), 77: 104–7, 1998.