Nagsasabtan: 27°S 133°E / 27°S 133°E
Mankomunidad ti Australia | |
---|---|
Nailian a kanta: "Advance Australia Fair"[N 1] | |
Kapitolio | Canberra 35°18.48′S 149°7.47′E / 35.30800°S 149.12450°E |
Kadakkelan a siudad | Sydney |
Opisial a sasao | Awan[N 2] |
Nailian a pagsasao | Ingles (de facto)[N 2] |
Nagan dagiti umili | Australiano, Aussie, Taga-Australia[2][3] |
Gobierno | Pederal a parlamentario a batay-linteg a monarkia |
• Monarkia | Charles III |
Sam Mostyn | |
Anthony Albanese | |
Lehislatura | Parlamento |
Senado | |
Kamara dagiti Pannakabagi | |
Wayawaya manipud iti Nagkaykaysa a Pagarian | |
1 Enero 1901 | |
11 Disiembre 1931 | |
9 Oktubre 1942 (nga addaan iti naapektaran manipud idi 3 Septiembre 1939) | |
3 Marso 1986 | |
Kalawa | |
• Dagup | 7,617,930 km2 (2,941,300 sq mi) (Maika-6) |
Populasion | |
• Karkulo idi 2025 | 27,457,300[4] (Maika-51) |
• Senso idi 2016 | 23,401,892[5] |
• Densidad | 3.6/km2 (9.3/sq mi) (Maika-236) |
GDP (PPP) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $918.978 bilion[6] (Maika-18) |
• Tunggal maysa a tao | $40,836[6] (Maika-12) |
GDP (nominal) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $1.507 trilion[6] (Maika-13) |
• Tunggal maysa a tao | $66,984[6] (Maika-5) |
Gini (2012) | 33.6[7] kalalainganna · Maika-19 |
HDI (2013) | 0.933[8] nangato unay · Maika-2 |
Kuarta | Doliar ti Australia (AUD) |
Sona ti oras | UTC+8 aginggana iti +10.5 (sabsabali[N 3]) |
• Kalgaw (DST) | UTC+8 aginggana iti +11.5 (sabsabali[N 3]) |
Pagmanehuan | kanigid |
Kodigo ti panagtawag | +61 |
Kodigo ti ISO 3166 | AU |
TLD ti internet | .au |
Ti Australia, opisial a ti Mankomunidad iti Australia,[9] ket maysa a pagilian idiay Akin-abagatan a Hemisperio a nabuklan ti kangrunaan a daga iti kontinente iti Australia ken dagiti is-isla iti Tasmania ken dadduma pay a babassit nga isla idiay Indiano ken Taaw Pasipiko. Daytoy ket isu ti maikanem a kadakkelan a pagilian babaen ti dagup a kadakkel. Dagiti kaarrubana a pagilian ket mairaman ti Indonesia, Daya a Timor ken Papua Baro a Guinea iti amianan; ti Is-isla ti Solomon, Vanuatu ken Baro a Caledonia iti amianan-daya; ken Baro a Selanda iti abagatan-daya.
Para kadagiti 40,000 a tawtawen[10] sakbay ti Europeano a panagtaeng idi naladaw a maika-18 a siglo, ti Australia ket tinaengan idi babaen dagiti patneng nga Australiano,[11] a naikameng ti, maysa wenno ad-adu ti agarup a 250 a grupgrupo ti pagsasao.[12][13] Kalpasan ti panakadukatal babaen dagiti Olandes nga eksplorador idi 1606, ti akin-daya a kagudua ti Australia' ket tinunton babaen ti Gran Britania idi 1770 ken tinagtagitao babaen ti penal a pagluganan idiay kolonia ti New South Wales manipud idi 26 Enero 1788. Ti populasion ket nagin-inut a dimmakkel kadagiti simmarsaruno a dekada; ti kontinente ket nasuksukimat ken nanayonan ti lima a naipatakder a bukod nga agturturay a Balangat a kolkolonia.
Idi 1 Enero 1901, dagitoy nga innem a kolonia ket napederado, a nangporma ti Mankomunidad ti Australia. Manipud iti Pannakapederasion, ti Australia ket nakataripato ti natalinaay a liberal a demokratiko a sistema ti politika nga agpamay-ay a kas maysa a pederal a parlamentario a demokrasia ken batay-linteg a monarkia. Ti pederasion ket buklen dagiti innem nga estado ken nadumaduma a terteritorio. Ti populasion iti 27 a riwriw[4] ket adu a naipatengngaan a dagidiay Akindaya nga estado ken kaaduan nga urbanisado.
Daytoy ket maysa a nangato a narang-ay a pagilian, ti Australia ket isu ti maika-13 a kadakkelan nga ekonomia iti lubong ken addaan iti maikanem a kangatuan ti matgedan ti tunggal maysa a tao iti lubong. Ti panaggastus ti Australia iti militar ket isu ti maika-13 a kadakkelan iti lubong. Addaan daytoy iti maikadua a kangatuan ti pagsurotan ti panagrangrang-ay ti nagtagitaoan iti lubong, ti Australia ket nangato a mairanggo kadagiti adu a sangalubongan a panagipadpada ti nailian a pannakaaramid, a kas ti kasayaat ti biag, salun-at, edukasion, waya ti ekonomiko, ken ti panagsalaknib ti sibil a wayawaya ken dagiti karbengan ti politika.[14] Ti Australia ket maysa a kameng ti G20, OECD, WTO, APEC, UN, Mankomunidad dagiti Pagilian, ANZUS, ken ti Sangkatipunan dagiti Isla ti Pasipiko.
3. It shall be lawful for the Queen, with the advice of the Privy Council, to declare by proclamation2 that, on and after a day therein appointed, not being later than one year after the passing of this Act, the people of New South Wales, Victoria, South Australia, Queensland, and Tasmania, and also, if Her Majesty is satisfied that the people of Western Australia have agreed thereto, of Western Australia, shall be united in a Federal Commonwealth under the name of the Commonwealth of Australia[3. Ket kalintegan to para iti Reina, nga addaan iti nabagbagaan iti Pribado a Konsilo,nga iparangarang babaen ti proklamasion a, ti daytoy ken kalpasan ti maysa nga aldaw a daytoy ket naidutoken, a saan a naladladaw ngem maysa a tawen ti mapalabas kalpasan ti pannakaipasa iti daytoy a Tignay, dagiti tatao ti New South Wales, Victoria, Abagatan nga Australia, Queensland, ken Tasmania, ken no ti Apo ket napaneknekan a dagiti tatao iti Akinlaud nga Australia ket umannurot, ket agkaykaysa da iti Pederal a Mankomunidad iti Australia.]
Biddut ti dakamat: Adda dagiti etiketa ti <ref>
para iti grupo a nanaganan ti "N", ngem awan ti nabirukan a kapada nga etiketa ti <references group="N"/>
, wenno awan ti pangrikep ti </ref>