Otto von Bismarck

Otto von Bismarck
Ni Otto von Bismarck idi agtawen iti 75, Agosto 1890
Umuna a Kansilier ti Imperio nga Aleman
Nagakem 21 Marso 1871 – 20 Marso 1890
Monarko	Wilhelm I Friedrich III Wilhelm II
Inunaan ni	Awan (nabangon ti opisina)
Sinaruno ni	Leo von Caprivi
Maika-9 a Ministro Presidente ti Pagarian ti Prusia
Nagakem 23 Septiembre 1862 – 1 Enero 1873
Monarko	Wilhelm I
Inunaan ni	Adolf ti Hohenlohe-Ingelfingen
Sinaruno ni	Albrecht von Roon
Maika-11 a Ministro Presidente ti Pagarian ti Prusia
Nagakem 9 Nobiemre 1873 – 20 Maso 1890
Monarko	William I Frederick III William II
Inunaan ni	Albrecht von Roon
Sinaruno ni	Leo von Caprivi
Pederal a Kansilier ti Kompederasion ti Amianan nga Aleman
Nagakem 1867–1871
Presidente	William I
Inunaan ni	awan (nabangon ti Kompederasion)
Sinaruno ni	Aleman nga Imperio
Maika-23 a Ganganaet a Ministro ti Pagarian ti Prussia
Nagakem 1862–1890
Monarko	William I Frederick III William II
Inunaan ni	Albrecht von Bernstorff
Sinaruno ni	Leo von Caprivi
Dagiti bukod a salaysay
Naiyanak	(1815-04-01)1 Abril 1815 Schönhausen, Prussia
Natay	30 Hulio 1898(1898-07-30) (tawen 83) Friedrichsruh, Imperio nga Aleman
Partido ti politika	Awan
A(s)sawa	Johanna von Puttkamer
Pirma

Ni Otto Eduard Leopold, Prinsipe iti Bismarck, Duke iti Lauenburg (1 bril 1815 – 30 Hulio 1898), ammo a kas ni Otto von Bismarck, ket maysa idi a konserbatibo nga Aleman nga estadista a nagituray kadagiti Europeano a pannakibiang manipud idi 1860 aginggana ti pannakaikkatna idi 1890. Kalpasan kadagiti ababa a panagballigi ti gubgubat isu ket nagipagkaykaysa kadagiti nadumaduma nga estado iti maysa a nabileg nga Imperio nga Aleman babaen ti Prusiano a panangidaulo, ken nagpartuat ti maysa a "gantingan iti bileg" a nagpreserba ti kappia idiay Europa manipud idi 1871 aginggana idi 1914.

A kas ti Ministro Presidente ti Prusia idi 1862–90, ni Bismarck ket nanagipaunget ti gubat a nagaramid ti Prusia a nagturay iti Austria ken Pransia, ken nangilinia kadagiti ti likud ti Prusia dagiti babbabassit nga estado ti Aleman. Idi 1867 isu ket nagbalin pay a Kansilier ti Kompederasion ti Amianan nga Alemania. Ni Bismarck ket nangidaremdem ken nagpartuat ti Aleman nga Imperio idi 1871, nga isu ti immuna a nagbalin a Kanselor ken kaaduan a nagtengtengngel kadagiti pannakibiangna aginggana idi inikkat babaen ni Kaiser (Emperador) William II idi 1890. Ti diplomasiana iti Realpolitik ken ti nabileg a panagturayna ket nakaala kaniana ti parbo a nagan a kas ti "Landok a Kanselor". A kas ti inbaga ni Henry Kissinger, "Ti tao iti 'dara ken landok' nagsurat ti prosa iti naisangsangayan a panakaidagus ken kalawag, a maipadpada ti panakaidumdumana kenni Churchill ti panagus-usarna ti pagsasao nga Ingles."^[1]

Isu ket nagusar ti gantingan iti bileg a diplomasia tapno agtultuloy nga agkappia ti Europa idi panawen nga 1870 ken panawen nga 1880. Isu ket nagpartuat ti baro a pagilian ken nagiturong ti nanam-ay nga estado. Dina kinayat ti kolonianismo ngem nagmaredmed a nangipatakder ti ballasiw taaw nga imperio idi indemanda dagiti napilpili a tattao ken pamanunotan ti masa. Ni Bismarck, ket maysa a nagraraem a Luterano ket natalek para iti arina, a gaputi daytoy ket nagited kenni Bismarck ti napno a suportana. Bayat a ti baro nga Aleman nga Imperio ket unibersal a kalintegan a panagbutos ti lallaki, dagiti nabutosan nga opisial ket awan ti agpayso a panagtengngelda ti gobierno. Ni Bismarck di-nagtaltalek ti demokrasia ken nagturay babaen ti napigsa, nasayaat a nasanay a burokrasia nga adda ti bileg a tinegtengngel ti maysa a Junker a napili a tattao a nagirepresenta kadagiti naisanglad nga aristokrasia ti daya.

Ni Bismarck, ket maysa met laeng nga aristokratiko a Junker, nga isu ket adda ti nakarit unay ken mangiturturay a personalidad. Isu ket nagtagikua ti saan laeng a ti napaut a nailian ken internasional a pannakasirmata, ngem ti pay ababa nga abilidad a naigiddanan a mangsalamangka kadagiti adu a narikut a panagrang-ay. A kas ti daulo a kinunkuna dagiti historiador a kas ti "rebolusionario a konserbatismo"^[2] ni Bismarck ket nagbalin a bannuar kadagiti Aleman a nationalista; nagipatakderda kadagiti ginasut a monumento a mangidaydayaw ti ikonko a simbolo ti bnabileg a konserbatibo a dauloan. Dagiti historiador ket dinaydayawda isuna a kas maysa nga estadista timoderasion ken gantingan a nangipatpatuloy ti kapia idiay Europa ken kangrunaan nga akinrebbeng para iti panagkaykaysa ti moderno nga Alenania.