Zynk

Ensampel a	Elven gymyk, stoff sempel, chalcophile element
Klass	stoff, alkan wosa-tremenyans
Furvell gymyk	Zn
Dydhyas diskudhans	Unknown
Niver atomek	30
Elektronegedhegedh	1.65
Studh oksidyans	1, 2
Rann a	period 4, bagas 12
Gwrier	Pfizer
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gemyk ew zynk, niver 30 e'n Vosen Beriodek. Y arwodh gemyk ew Zn. An hanow a dheu dhort an ger Almaynek zink, martesen dhort an ger Persek sing, ow styrya men. Elven essensek ew zynk dhe enevales, tus ha plansow. Ema kreunyow moyha an korf e'n lagasow, keher, lonethi hag avi, hag en arbednek en has. Ema dustini dell wra fowt zynk kawsya niveryansow isel has en tus. Olkan zynk a serr krohen den, hag anella mog zynk pooth a hembronk dhe fume fever, payn briansen, pas ha hwesa. Dres an bledhydnyow usys o kesstoffow zynk en medhygel, zynk sulfat avel emetyk, zynk klorid avel antiseptyk, zynk oksid rag lettya gosa. Gwerthys ew lin kalamin (kemyskans a zynk oksid ha horn oksid) rag dyghtya kudydnow krohen avel klavor glyb (eczema), brygh lednow ha losk howl.

Aswonnys veu zynk avel elven rag an kensa pres gen Andreas Marggraf, kemygydh Almaynek, en 1746. Strabo (66 K.O.K. - 24 O.K.) a wrug mencyon a vonyow hag a askorr an olkan brest ha Pliny an Kottha (23-79) ewedh. En Bristol, Pow Sows, thera teudhji zynk owth oberi erbydn 1743, owth askorra a-dro dhe 200 tonnas an vledhen. Chif moon zynk ew zincblende po sfalerit. Kanada, Russi, Ostrali, an Statys Unys ha Perou ew an tellerow moyha posek lebma feu balweyth kowlwrys rag zynk. Askorrans ollvesek ew a-dro dhe 13 milvil tonnas an vledhen, bes 30% a othem a zynk dhe'n Norvys a dheu dhort eylgylghyans.

Galvanya horn ew devnydh dres 50% a olkan zynk, usys en korfow kerri, gwiver dreynek, ponsow kregans ha lies devnydh aral. Usys ew olkan zynk en batriow ha kesolkenyow avel brest (33% zynk ha 67% kober). Usys ew zynk oksid avel liw en plastigow, afinusterow, paper hag ynk.

Poos atomek zynk ew 65.39, y boynt teudhi ew 420°C ha'y boynt bryjyon ew 907°C. Y dhosedh ew 7.1kg an liter. Olkan glas-wydn ew zynk hag a dreyl liw en ayr ha dasober gen trenkednow ha lisliwednow.