Cybele (Graece Κυβέλη) seu Cybebe (Κυβήβη)[1] fuit dea materna Phrygia, cuius praecipuum templum Pessinunte situm erat, cuiusque cultus bello Punico secundo anno 204 a.C.n. Romam introductus est, ob fabulam de originibus Troianis Romanorum. Etenim Troia urbs Phrygia[2] erat et Cybele Magna Mater Idaea vocabatur, id est montis Idae prope Troiam. Praeterea illo tempore populus Romanus societatem cum Attalo rege Pergamenorum adversus Macedones iniit. Qui rex baetulum nigrum (quo dea figurabatur), sive ex Pessinunte sive ex delubro Pergameno,[3] populo Romano donavit. Cui lapidi templum in monte Palatino aedificatum est.