Pagus (-i, m.; a prima origine 'terminus in terram pactus', cf. pango) ex antiquitate vocatur quaequam regio geographica cuius fines lege aut foedere defixi sunt.[1][2] Pagus hoc sensu dici potest tota civitatis terra aut singula provincia illius civitatis. Plerumque autem pagi appellantur regiones administrativae et iurisdictiones tertiae similiter ac comitatus, qui sunt medii inter urbes villasque et terras vel provincias.