Pater familias in iure Romano est vir, qui imperium in domo sua habet, vitae necisque potestatem supra liberos, coniugem atque servos suos habet.
Ille patriam potestatem, manum, potestatem dominicam et mancipium supra suam familiam, scilicet supra uxores filios atque servos, personas alieni iuris, habebat. Pater familias omnes tres status habet: status libertatis et status civitatis et status familiae.