| ||||||||||
Propietates Generales | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nomen, Symbolus, Numerus Atomicus | Plutonium, Pu, 94 | |||||||||
Categoria chemica | Actinoidum | |||||||||
Turma, Periodus, Glaeba | --, 7, F | |||||||||
Aspectus | ![]() | |||||||||
Pondus Atomicus | (244) g·mol−1 | |||||||||
Electrones per crustam | 2, 8, 18, 32, 24, 8, 2 | |||||||||
Configuratio electronum | [Rn]7s25f6 | |||||||||
Proprietates Physicae | ||||||||||
Status | Solidus | |||||||||
Densitas | 19.816 g•cm-3 | |||||||||
Densitas fluida | 16.63•cm-3 | |||||||||
Punctum liquefactionis | 912.5 K (639.3°C) | |||||||||
Punctum fervoris | 3503 K (3230 °C) | |||||||||
Calor latens fusionis | 2.84 kI•mol-1 | |||||||||
Calor evaporationis | 333.5 kI•mol-1 | |||||||||
Capacitas caloris | (25 °C) 35.5 J•mol-1•K-1 | |||||||||
Proprietates Atomicae | ||||||||||
Structura crystallina | Monoclinicum | |||||||||
Statūs oxydationis | 6,5,4,3 | |||||||||
Electronegativitas | 1.28 (Paulingus) | |||||||||
Energiae ionizationis | Prima: 584.7 kI•mol-1 | |||||||||
Radius atomicus | 175 pm | |||||||||
Propietates Miscellae | ||||||||||
Collocatio magnetica | N/A | |||||||||
Resistivitas electrica | (0 °C) 1.460 µΩ•m | |||||||||
Conductivitas thermalis | (300 K) 6.74 W•m−1•K−1 | |||||||||
Expansio thermalis | (25 °C) 46.7 µm•m−1•K−1 | |||||||||
Celeritas soni | (20 °C) 2260 m•s-1 | |||||||||
Isotopa Stabilissima | ||||||||||
iso | AiN | VD | MC | DE | EC | |||||
238Pu | syntheticum | 88 anni | α fiss. |
5.5 |
234U | |||||
239Pu | syntheticum | 2.4•104 anni | α fiss. |
5.245 |
235U | |||||
240Pu | syntheticum | 6.5•103 anni | β- fiss. |
0.005 |
240Am | |||||
242Pu | syntheticum | 3.73•105 anni | α fiss. |
4.984 |
238U | |||||
244Pu | Rarum | 8.08•107 anni | α fiss. |
4.666 |
240U | |||||
iso = isotopus |
Plutonium[1] (-ii, n.) est chemicum systematis periodici elementum, cui est numerus atomicus 94 et symbolum Pu. Rarum elementum transuranicum radioactivum est, metallum actinoidorum, quod in aere cito infuscat et superficiem discolorat cum oxidatur. Reagit cum carbone, halogenibus, nitrogenio, et silicio. Sex allotropias et quattuor gradus oxidationis naturaliter exhibet. Cum in aere ponitur, oxida hydridaque gignit, quae capacitatem materiae usque ad septuaginta centesimas augent; haec oxida hydridaque statim ignescere possunt. Plutonium quoque radiologice est toxicum, nam in medulla ossium animalium accumulatur;quam ob rem contrectatio huius elementi periculosa fit.
Maximi momenti est isotopus 239Plutonium, cui est vita dimidiata 24 100 annorum; scindibile est, itaque nuclei eius possunt bombardatione neutronum tardorum dirumpi, liberantes energiam, radiationem γ atque plura neutronia. Sic reactionem nuclearem catenatam alere potest, si massa critica assequitur, atque tum in armis nuclearibus tum in reactoribus nuclearibus adhibetur. Stabilissimus isotopus plutonii est 244Plutonium, cui vita dimidiata est circiter 80 000 000 annorum; in quantitatibus parvis in natura inveniri potest. 238Plutonium, cui vita dimidiata est 88 annorum, emittit particulas alpha et est fons caloris in generatoribus thermoelectricis radioisotoporum, qui velut fons energiae in vehiculis spatii adhibentur. 240Plutonium habet maiorem normam fissionis spontaneae, quod augendo neutronia in massa exemplari minuit facultatem instabilis explosioni. 238Plutonium et 239Plutonium bombardatione 238U deuteronibus et neutronibus creantur.
Elementum 94 anno 1940 a grege ducto a Glenn T. Seaborgio et Eduardo McMillan in Laboratorio Universitatis Californiensis Berkeleiae confectum est. McMillan nomen novum a Plutone mutuatus proposuit, et Seaborgius symbolum Pu quasi iocose suadebat. Exinde parvae quantitates plutonii in natura repertae sunt. Inventio plutonii sub arcanum Incepti Manhattensis est redacta, cum illi fuit bomba atomica fabricanda. Bombae experimentales "Trinity" et "Fat Man" nuclea ex 239Plutonio habuerunt. Nonnulla experimenta radiationis in homines sine consensu facta sunt. Hodie magni interest ne plutonium ex usu in energia nucleari sumptum ad tela nuclearia praeparanda abuti possit. Aliae fontes plutonii in ambitu ex deiectionibus experimentorum super terram (nunc vetitorum) oriuntur vel e quibusdam casibus nuclearibus.