Merret (ikkenemie)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'ne Merret in d'n ikkenomische zin vaan 't woord riffereert nao 'n compositie aon syteme, institute, persesse, sociaol rillaties en infrastrukture boebije partije mèt mekaar in verbinding staon door middel vaan handel. Zoe'ne merret geit dus euver mie es 'nen traditionele merret ('n samestèlling vaan winkels) - boe de ikkenomische beteikenis vaan 'ne merret euvereges wel ziene naom aon te daanke heet.

Wijl partije in princiep gooje of sjiechte mèt mekaar kènne oetwissele door middel vaan toesjhandel, zien de meiste merrete veur 't dominant deil aofhaankelek vaan verkuipers die gooje of sjieche (inclusief arbeidsforce) aon kuipers in toesj veur geld. Heidoor weurt 'ne merret dèks ouch es synoniem gebruuk veur 't perses boebij de pries vaan 'n good of sjiech weurt bepaold. Merrete facilitere handel en make de distributie en de bron allocere in 'n maotsjappij. Merrete make 't meugelek tot eder handelbaar dink geëvalueerd kin weure op basis vaan zien weerde en 'ne pries gegeve kin weure. 'ne Merret oontsteit min of mie spontaon mer kin ouch veur e groet deil expres zoe geconstrueerd zien door minselek interactie mèt es buut de handel vaan rechte (in aander wäörd: iemes zienen höb) meugelek te make tösse gooje en sjiechte. 'ne Merret is euver 't algemein groetdeils subjek aon reigels, wètte, proceduur en geweentes, zoewie de verpliechting de bron vaan 't produk riechteg aon te geve of 't verbod op oonierleke concurrentie.

In 't algemein stèlt me in de ikkenemie tot 'ne merret wat veur structuur daan ouch is dee kuipers en verkuipers d'n handel vaan gooje, sjiechte en informatie touwlaot. D'n handel vaan gooje en sjiechte, mèt of zoonder geld, is 'n transactie. Deilnömmers aon 'ne merret bestaon oet alle kuipers en verkuipers vaan e gooj wat invlood heet op de pres; wat en wat neet ikkenomisch invlood heet op mekaar zien wierde is e groet oonderwerp binne de ikkenomische weitesjappe en ligk aon de bron vaan e groet aontal theorieë en modelle die ziech riechte op de twie bassaal forces vaan de merret: vraog en aobooj.

Vaanaof de 19e iew woorte merrete ummertouw mie op strikte wieze genationaliseerd, wat e groet negatief effek had op versjèllende grensgebede, wie de Limbörge. Mèt de opkoms vaan de Europese Ikkenomische Gemeinsjap en de latere Europese Unie begos ziech 'nen Europese merret vörm te geve: d'n Europesen interne merret. De introductie vaan d'n Euro heet 't perses nao zoe'ne merret wijer versneld.