Bueree

Bu(e)ree oder Bu(e)rie, ook Burenweerdschop,^[1] Landweerdschop oder nedderländsch Platt un westmönsterl. ook Landbo,^[2] is de Anbo vun Planten un de Tucht vun Veehtüüg, Eten oder anner Waren to produzeren.^[3] De Bueree weer een wichtigen Bosteen, dat sittfaste Zivilisatschonen upkemen, denn Bueree un Veetucht verbetern de Winst, so dat jümmerto meer Minschen noog to Eten harrn. Minschen füngen al vöör 105.000 Jaren Tied an Koorns to sammeln, man fröe Buren begünnen de Koorns vöör rund 11.500 Jaren to planten. Schaap, Zegen, Swien, Rindvee un anner Veetüüg begünnen de Minschen vöör rund 10.0000 Jaren to temen un tüchten. De Anbo vun Planten is in tomindsten 11 Regionen weltwied unafhängig vun anner Regionen anfangen.

2021 produzeren lüttke Buereen een Drüddel vun’n Eten weltwied, de anner twee Drüddel grote industrielle Bedrieven.^[4] De gröttsten 1% mang den Bedrieven bestellt meer as 70 % Ackerland weltwied.^[4] Meest 40 % Ackerland höört to Buereen, de grötter sünd as 100 Hekter.^[4] Man fiev vun söss Buren weltiwied bestellt minner as 2 Hekter, un hebbt tohoop wat an de 12 % Ackerland weltwied. Bueree is een groten Deel för de Weerdschop up’n Land un nimt daar ook groten Inflood up de Sellschop un Kultuur.

De Buereeprodukte deelt sik grov in Eten, Fesen, Kraftstoff un Rohstoffen (to’n Bispeel Gummi). Eten is to’n Bispeel Koorn, Gröönwaren, Früchte, Ööl, Fleesch, Melk oder Eier. De weltwiede Bueree poroduzeert an de 11 Milliarden Tunnen Eten un 32 Millionen Tunnen Natuurfesen dat Jaar.^[5][6]

De moderne Agraarwetenschop, Plantentucht, Chemikalien so as Pestiziden, un Dünger as ook technische Innovatschonen bröchten de Winst in de Bueree düchtig rup, man hebbet ook Ümweltproblemen veroorsaakt. De moderne Massenveeholleree steit faken in de Kritik, dat se slecht mit dat Vee ümgeit. De Bueree dregt enen groten Deel to’n Klimawannel bi, verbruukt Grundwater, holt grote Flachen Woold uut, oder sorgt för Bakterien, de resistent gegen Antibiotikum sünd. Bueree veroorsakt sülvenst Ümewelschaden, man lidd ook sülvenst unner den Schaden. Ümweltschaden sünd to’n Bispeel, dat Aarden verlüstig gaat, sik Wöösten uutbreid un Land wööst warrt.

1. ↑ Buernweertschop. In: Netzwörterbuch (SASS Plattdeutsch). Afropen an’n 30. Juni 2024. 
2. ↑ Land-bū, WWb: Digitale Uutgave in’n Wöördebooknett van den Trier Center for Digital Humanities, afropen den 01.07.2024, In: Westfälisches Wörterbuch (WWb) 3, bearbeed van , Kolumn 1165. Heruutgeven van de Kommission für Mundart- und Namenforschung van den Landschaftsverband Westfalen-Lippe. Kiel/Hamborg: Wachholtz Verlag . ISBN 978-3-529-04610-0 (hoogdüütsch)
3. ↑ The State of Food and Agriculture 2021. Making agrifood systems more resilient to shocks and stresses. Rom: Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2021. doi:10.4060/cb4476en. ISBN 978-92-5-134329-6. S2CID 244548456.
4. ↑ ^{a b c} Which farms feed the world and has farmland become more concentrated?. In: World Development. 142, 2021-06-01. doi:10.1016/j.worlddev.2021.105455.
5. ↑ FAOSTAT. New Food Balance Sheets. Food and Agriculture Organization. Afropen an’n 12. Juli 2021.
6. ↑ Discover Natural Fibres Initiative – DNFI.org. Afropen an’n 3. Februar 2023.