Briljant is een diamant die volgens het briljantslijpsel geslepen is. Het briljantslijpsel verhoogt de luister en de lichtreflectie van transparante edelstenen.
Aanvankelijk ging het bewerken van een ruwe diamant niet veel verder dan het kloven langs de natuurlijke breukvlakken. Vanaf het midden van de 14e eeuw ziet men diamanten in het puntslijpsel, waarbij de steen in de vorm van een octaëder is geslepen. Zonder de bovenste punt ontwikkelde deze vorm zich in de 15e eeuw tot het tafelslijpsel. Rond de 16e eeuw ontstond het roosslijpsel. De lichtweerkaatsing van diamanten in deze en in de later ontwikkelde vormen van oud slijpsel bleef gering.
Daar kwam verandering in toen Marcel Tolkowsky (Antwerpen, 25 december 1899 – New York, 10 februari 1991) in 1919, tijdens zijn studie aan de Londense Universiteit, een wiskundige methode bedacht voor het slijpen van ronde diamanten met 58 facetten. In stenen die op deze manier zijn geslepen wordt het binnenvallend licht, door de vele facetten en de hoek waaronder de facetten geslepen zijn, optimaal gereflecteerd. Het licht wordt bij doorgang door de diamant gebroken en gespreid in vurige spectraalkleuren. Deze flonkerende kleurschifting, of dispersie, noemt men het spel (Engels: fire).
Diamanten die in deze Tolkowsky cut of in latere verfijningen van dit briljantslijpsel zijn geslepen, noemt men briljanten.