Chemometrie

Chemometrie is de toepassing van statistische methoden en technieken in de scheikunde. De originele doelstellingen van chemometrie zoals die in 1983 werden beschreven op een bijeenkomst van twee weken in het NAVO Advanced Study Institute. Toen ontwikkelde men allerlei multivariate meetapparatuur waarvoor de toen gebruikelijke denkpatronen niet meer geldig waren. Chemometrie werd beschreven als het zoeken naar bijpassende multivariate verwerking van de meetgegevens voor optimalisatie, calibratie, interpretatie van data, etc.^[1]

Sinds deze bijeenkomst in 1983 is de studie van chemometrie enorm geëvolueerd. Diverse definities werden gegeven. Men kan chemometrie beschouwen als een methodologie om zo nauwkeurig mogelijke en correcte conclusies te trekken uit chemische meetsignalen en als een verzamelnaam van diverse technieken om deze meetsignalen in de scheikunde statistisch te verwerken. Dit bevat onder andere het in grootte reduceren van complexe data, interferenties bij metingen mathematisch te corrigeren en om een verband te leggen tussen de gemeten waarden en hetgeen wat men wil weten. Met hulp van wiskundige en statistische berekeningen aan de gemeten data poogt men inzicht te krijgen in een chemisch systeem.

Bij eenvoudige experimenten, wanneer slechts 1 waarde gemeten wordt, maakt men dikwijls gebruik van 1 statistische methode. Typisch worden tijdens 1 meting van een staal meerdere veranderlijken (zoals de intensiteit bij verschillende golflengte in het geval van spectroscopie) gemeten. Wanneer men te maken heeft met meerdere veranderlijken die een staal karakteriseren, maakt men gebruik van multivariate statistiek, die juist de gezamenlijke verandering van gemeten waarden in één geheel bekijkt.

De chemometrie veronderstelt geen begrip van de gemeten waarden, maar kan elke correlatie gebruiken die meetbaar is. De statistische methoden die gebruikt worden in de chemie, vallen allemaal onder de noemer chemometrie, zo ook courante technieken zoals variantieanalyse, hoofdcomponentenanalyse of PCA, normalisatie voor intensiteitscorrectie en autoschaling.

In de chemometrie kunnen daarom bijvoorbeeld ook databanken, neurale netwerken, of andere kunstmatige intelligentie technieken worden ingezet, bijvoorbeeld om te bepalen van welke verbinding een infraroodspectrum is.

1. ↑ (en) Geladi, P., Philip K. (21). Is there a future for chemometrics? Are we still needed? Is there a future for chemometrics? Are we still needed?. Journal of Chemometrics 22: 289-290 (John Wiley & Sons, Ltd.). DOI: 10.1002/cem.1141. Geraadpleegd op 22 mei 2008.