De Kapellekensbaan

De Kapellekensbaan
Auteur(s)	Louis Paul Boon
Land	België
Taal	Nederlands
Onderwerp	Socialisme, Literatuur
Genre	Roman
Uitgever	De Arbeiderspers
Uitgegeven	1953
Medium	Print
ISBN	978-90-295-0443-9
Vervolg	Zomer te Ter-Muren
Portaal    Literatuur

De Kapellekensbaan (volledige titel: De Kapellekensbaan of de 1ste illegale roman van Boontje) is een roman uit 1953 van de Vlaamse schrijver Louis Paul Boon. Dit boek wordt algemeen erkend als zijn meesterwerk, samen met het volgende en ermee verbonden Zomer te Ter-Muren uit 1956. Samen met dat laatste werk wordt het weleens de Bijbel van de anarchist genoemd.

Na zijn eerste publicatie veroorzaakte de roman veel opschudding vanwege het onorthodoxe karakter van vorm en inhoud en het eigenzinnig taalgebruik. Nu wordt hij als een hoogtepunt uit de Nederlandse literatuur beschouwd. Zeker na het verschijnen van de Engelse vertaling in 1972 werd Boon beschouwd als een serieuze kandidaat voor de Nobelprijs voor Literatuur. Ondanks een voordracht door de Vlaamse en Nederlandse PEN-club kreeg hij deze onderscheiding niet.

Het verhaal speelt zich af in de 19e eeuw en door een nevenconstructie waarbij de verteller ook over zijn eigen werkelijkheid schrijft tegelijkertijd ook in de 20e eeuw. Een brutaal en ambitieus burgermeisje, Ondine genaamd, probeert op allerlei manieren te ontsnappen uit het grauwe fabrieksstadje Aalst ("de stad van de twee fabrieken waar het altijd regent, zelfs als de zonne schijnt"), maar mislukt daar telkens in. Boon creëert in deze roman een aantal bonte figuren die als commentators optreden zoals Tippetotje de schilderes, de Kantieke Schoolmeester, Mossieu Colson 'van tminnesterie', Kramiek en Boons alter ego, de dichter en socialist Johan Janssens. Boon schrijft sprankelend, meevoerend proza dat toch nergens geforceerd aanvoelt, en waarbij hij het experiment niet schuwt. Zo wordt de levensgeschiedenis van Ondine voortdurend onderbroken door anekdotes, commentaren en kritieken en het boek is opzettelijk chaotisch geconstrueerd. Boons roman behoort tot wat het subjectieve realisme genoemd wordt.

... "het is een plas, een zee, een chaos: het is het boek van al wat er op de kapellekensbaan te horen en te zien viel, van tjaar 1800-en-zoveel tot op deze dag"