De Florentijnse Republiek (Italiaans: Repubblica Fiorentina) was de staatsvorm die van kracht was in Florence van 1115 tot 1531, sinds 1434 geregeerd door het Huis Medici. In het bijzonder verwijst de naam Florentijnse Republiek naar de perioden 1494-1512 en 1527-1530, toen er geen de' Medici aan de macht was. Het werd in 1569 verheven tot groothertogdom Toscane (Granducato di Toscana).
De machtige en rijke Medici-familie leverde de hertogen van Florence. De eerste was Alessandro de' Medici in 1531, die al sinds 1523 heer van Florence was geweest, maar in het tijdperk 1527-1530 moest wijken voor een republikeinse heropleving. In 1555 annexeerde Florence zijn rivaal de Republiek Siena, in 1565 ook Pistoia. Paus Pius V schonk de Florentijnse hertog Cosimo I de' Medici in 1569 de nieuwe titel groothertog; het vorstendom verruilde de naam Florence (de stad) voor Toscane (het land).