Gaia (ruimtetelescoop)

Gaia
Maquette van de ruimtetelescoop
Algemene informatie
Andere namen	Global Astrometric Interferometer for Astrophysics
NSSDC ID	2013-074A
Organisatie	ESA
Lancering	19 december 2013, 9:12 UTC
Lanceerplaats	Centre Spatial Guyanais ELS
Gelanceerd met	Sojoez-ST / Fregat
Missielengte	11 jaar
Massa	710 kg
Omloopduur	180 dagen
Locatie	L2
Telescoop diameter	1,45 x 0,5 m
Website
Portaal    Astronomie

Gaia, de afkorting van Global Astrometric Interferometer for Astrophysics, is een ruimtetelescoop van ESA, die op 19 december 2013 werd gelanceerd. Het doel van deze sonde is de meest nauwkeurige driedimensionale dynamische kaart ooit van heel de Melkweg te maken. Gaia moet de posities, afstanden en snelheden van meer dan een miljard sterren bepalen met een nauwkeurigheid van zo'n 10 miljoenste boogseconde. Hiervoor bezit Gaia de grootste digitale camera ooit gebouwd, met een resolutie van 1 gigapixel. De posities van de sterren zijn veelvuldig genomen worden tijdens Gaia's meerjarige missie. Hierdoor kan tevens worden bepaald hoe het melkwegstelsel ontwikkeld is en hoe het er vroeger uit heeft gezien. Gaia zal naar verwachting tevens tienduizenden planeten ontdekken, 500.000 quasars en vele duizenden nieuwe planetoïden in het zonnestelsel. Ze zal bepaalde theorieën van Einstein testen. Gaia is de opvolger van de Europese Hipparcos-missie. Op 15 januari 2025 heeft Gaia zijn laatste waarnemingen gedaan omdat de brandstof op is.^[1]

Ī== Lancering en omloopbaan ==

Gaia werd gelanceerd met een Sojoezraket. Ze heeft haar waarnemingen verricht op een afstand van zo'n 1,5 miljoen kilometer vanaf de Aarde, in een baan (ongeveer als een lissajousfiguur) rond het zogenaamde Lagrangepunt L2. In de buurt van het L2 punt werken er netto bijna geen gravitatiekrachten op de satelliet.

Bovendien liggen de belangrijkste lichtbronnen die in de buurt van de Aarde aanwezig zijn (de Zon, de Aarde zelf en de maan) allemaal aan dezelfde kant van de satelliet. Daardoor is het makkelijker om de camera af te schermen van deze storende lichtstraling. Het L2 punt ligt echter in de schaduwkegel van de Aarde, waardoor een satelliet in dit punt geen gebruik zou kunnen maken van zonne-energie. Daarom wordt Gaia niet in het L2 punt, maar in een baan eromheen gebracht, buiten de schaduwkegel van de Aarde, waar wel zonne-energie kan worden opgevangen maar toch de voordelen van stabiliteit en onafgebroken waarnemingsmogelijkheden gelden.

Op 8 januari 2014 bereikte Gaia haar baan rondom het L2-punt.

1. ↑ https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2025/01/laatste-sterrenlicht-voor-ruimtetelescoop-gaia