Geloofsafval

Geloofsafval of apostasie (ook (geloofs)afvalligheid, geloofsverzaking, geloofsverlating, uittreding of ontkering) is het formeel afstand doen van een religie of geloof, al dan niet gepaard gaand met de bekering tot een ander geloof.

Oorspronkelijk verwijst de term naar gedoopte christenen, die afstand nemen van hun christelijk geloof, en niet naar degenen die afstand nemen van een ander, of geen, geloof om christen te worden.

De godsdienstsociologie definieert geloofsafval als het afstand doen van, en het bekritiseren van het voormalige geloof. Kerkuittreding, en het zich laten uitschrijven uit het doopregister is een formele manier om hieraan uiting te geven. Geloofsafval betekent impliciete excommunicatie uit de oorspronkelijke geloofsgemeenschap.

Afvalligen komen voor binnen alle religies. De reacties van de geloofsgemeenschap kunnen verschillen, maar zijn soms heftig. Het woord heeft vaak een negatieve connotatie en maar weinig afvalligen gebruiken deze benaming voor zichzelf. Bij overgang naar een ander geloof spreekt men zelf eerder van bekering tot dat geloof, het impliceert afvalligheid van het eerdere geloof.

Geloofsafval is niet hetzelfde als ketterij, waarin gelovigen geen afstand willen doen van hun religie, maar de geldigheid van bepaalde stellingen (geloofswaarheden) erin ontkennen en deze stellingen willen veranderen.