Ichthyostega Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Laat-Devoon | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
Geslacht | |||||||||||
Ichthyostega Säve-Söderbergh, 1932 | |||||||||||
Typesoort | |||||||||||
Ichthyostega stensioei | |||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | |||||||||||
Ichthyostega op Wikispecies | |||||||||||
|
Ichthyostega[1][2][3][4] is een geslacht van uitgestorven stamtetrapoden, overgangsvormen van basale beenvissen naar de Tetrapoda. Fossielen van dit een meter lange dier zijn gevonden in het oosten van Groenland,[5] wat in het Laat-Devoon (345 miljoen jaar geleden) een subtropisch moerasgebied moet zijn geweest. De staart van lchthyostega leek wat op die van een basale vis, maar de poten en de rug geven aan dat het een viervoeter was.
Het was een van de eerste viervoetige gewervelde dieren in het fossielenbestand. Ichthyostega bezat longen en ledematen die hem hielpen om door ondiep water in moerassen te navigeren. Hoewel Ichthyostega vaak wordt aangeduid als een tetrapode vanwege het bezit van ledematen en vingers, was het meer basaal ('primitief') dan echte kroontetrapoden en kon het nauwkeuriger worden aangeduid als een basaal lid van de Stegocephalia of stamtetrapode. Evenzo, hoewel ongetwijfeld van amfibische bouw en gewoonte, wordt het niet als een echt lid van de amfibieën in engere zin beschouwd, omdat de eerste moderne amfibieën (leden van de groep Lissamphibia) verschenen in het Trias. Tot de vondsten van andere vroege Stegocephalia en nauw verwante vissen in de late twintigste eeuw, was Ichthyostega na 1932 het enige bekende overgangsfossiel tussen vis en tetrapode, een combinatie van vis- en tetrapode-achtige kenmerken. Nieuw onderzoek heeft aangetoond dat het een ongebruikelijke anatomie had, die meer op een zeehond leek dan op een salamander, zoals eerder werd aangenomen.