De krankzinnigenwet was de benaming voor twee Nederlandse wetten uit de 19e eeuw die de opname en verzorging van psychiatrische patiënten regelde. Ze werd in 1994 vervangen door de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). Anno 2020 kent Nederland de wetten zorg en dwang (Wzd) en verplichte opname ggz (Wvggz).