Een loods is een specialist met grote bekendheid van het plaatselijk vaarwater, die kapiteins en schippers adviseert bij het navigeren door een bepaald gebied. Men kent certificaatloodsen (Certificaatloods is een "gereglementeerd beroep"[1]) en particuliere loodsen, ook wel slikloodsen, rivierloodsen of havenloodsen genoemd).[2]
De kapitein blijft eindverantwoordelijk, de loods heeft slechts een adviserende functie tegenover de officier van de wacht. Het is aan de kapitein om het advies van de loods op te volgen. Uitzondering hierop vormt de passage van het Panamakanaal waar de loods bij wet het gezag krijgt gedurende zijn verblijf aan boord. Een loods wordt op zee aan boord genomen vanaf een loodsboot of loodstender en tegenwoordig ook per helikopter.