Maatschappij voor den Werkenden Stand

De Maatschappij voor den Werkenden Stand was een Nederlandse vereniging tot het bevorderen van de 'zedelijke en stoffelijke belangen' van werkbazen en knechten in verschillende vakken. Het doel was 'een betere regeling te treffen voor de stoffelijke en zedelijke belangen van werkbazen en knechts der onderscheidene vakken'.

De maatschappij werd in 1854 opgericht door timmerman P.H. Stark, metaalgieter E. Apol en vier schilders. De naam werd in 1868 gewijzigd in 'Maatschappij voor den werkenden stand'. De vereniging bestond tot ongeveer 1980, toen het werd opgeheven wegens de gewijzigde sociale en onderwijswetgeving in de twintigste eeuw.

In 1855 werd een afdeling voor straatreiniging opgericht, de naam zou in 1903 worden veranderd in 'Werkverschaffing'.^[1] 'Oude en gebrekkige werklieden' veegden in opdracht van de gemeente bruggen, pleinen en markten schoon. De werkzaamheden werden in 1877 overgenomen door de gemeentelijke dienst Stadsreiniging. Toch bleef de veegdienst van de Maatschappij tot in de 20e eeuw bestaan.

De maatschappij had haar onderkomen in Amsterdam aan de Oudezijds Voorburgwal bij de Vredenburgersteeg, in 1883 werd dat verruild voor het grotere Kloveniersburgwal 87-89.^[2] Het pand werd gebouwd door leerlingen van Pierre Cuypers, die de ontwerpwedstrijd van de Maatschappij voor den Werkenden Stand hadden gewonnen.^[3]

1. ↑ Erkende verenigingen 1855-1903. Gearchiveerd op 31 maart 2023.
2. ↑ Rijksmonumenten
3. ↑ Rondleiding in de Doelenzaal, Ons Amsterdam, Felix Rottenberg, 1 november 2019. Gearchiveerd op 7 september 2023.