Op hoop van zegen (toneelstuk)

Op hoop van zegen is het meest gespeelde toneelstuk van Herman Heijermans. Hij schreef het in de laatste twee maanden van het jaar 1900 en de première vond plaats op 24 december 1900.^[1][2]

Het stuk was onmiddellijk een succes, en beleefde de eerste vijf maanden al een honderdtal voorstellingen. Dat aantal nam toe, totdat het realisme waarin Heijermans een meester was, minder populair werd. Niettemin wordt Op hoop van zegen nog altijd regelmatig op de planken gebracht. Het stuk is diverse malen verfilmd, in 1918 (met Esther de Boer-van Rijk als Kniertje), 1924 (met Adele Sandrock), 1934 (opnieuw met Esther de Boer-van Rijk) en 1986 (met Kitty Courbois, wier personage hier Knier heet). Voor de Tweede Wereldoorlog was Esther de Boer-van Rijk de belangrijkste vertolkster van Kniertje (zij speelde de rol 1200 keer), in de jaren vijftig en zestig was dat Beppie Nooij sr. bij het Amsterdams Volkstoneel. Een musicalversie ging op 7 december 2008 in première, in januari 2009 gevolgd door een nieuwe enscenering van het toneelstuk door Het Toneel Speelt onder regie van Jaap Spijkers.

1. ↑ Vele bronnen geven als jaar van eerste vertoning 1901, maar Heijermans maakte er een gewoonte van zijn stukken voor de kerstdagen in première te doen gaan.
2. ↑ Martin Schouten, Herman Heijermans, de held van de engelenbak, in Martin Schouten e.a.: Schrijversportretten, Amsterdam/Brussel 1975