Optimisme (Latijn: optimum, het beste) is van oudsher het geloof in de beste van alle mogelijke werelden te leven.
Het begrip optimisme wordt vaak gebruikt in een afgezwakte vorm: het geloven in en de verwachting van een goede afloop. Optimisten zien elke tegenslag en onheilspellende stand van zaken in het verleden in het licht van deze positieve toekomstverwachting. Onrealistisch optimisme is een geforceerde vorm van optimisme, waarbij er geen ruimte bestaat voor negatieve gedachten en gevoelens zodat onrealistisch optimisme (toxische positiviteit) negatieve gevolgen kan hebben.
Pessimisme (negativisme) is de aan optimisme tegengestelde wereldbeschouwing.
De meeste religies, in het bijzonder de monotheïstische, zijn door middel van hoop en verlossing nauw verbonden met de idee van leven na de dood, en krijgen daardoor een optimistisch karakter.