Opzet[1] is de meest volledige wilsvorming die achter een menselijke gedraging steekt. Wie een gedraging opzettelijk verricht, wil de gedraging met alle gevolgen die erbij horen, en weet de volledige impact van de gedraging. Opzet is dus willens en wetens. Men kan ook wel spreken van bedoeling, het tegenovergestelde is dan per ongeluk.
Opzet kan zowel voor goede als slechte zaken worden gebruikt. In rechtszaken gaat het vooral over opzet achter de uitvoering van strafbare daden. In juridisch taalgebruik gebruikt men ook de Latijnse term dolus.