Psycholoog

Een psycholoog of psychologe is een professioneel deskundige in de psychologie; de wetenschap die zich bezighoudt met het innerlijk leven (denken, voelen en streven) en het gedrag van de mens.

Er zijn heel wat verschillende ondercategorieën van psychologen. Zo kunnen psychologen werkzaam zijn in de geestelijke gezondheidszorg (in België worden deze klinisch psychologen genoemd). Deze psychologen kunnen zich specialiseren in kinderen en jeugd of in de volwassenenproblematiek. Dergelijke psychologen handelen curatief. Een kinderpsycholoog richt zich specifiek op de emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling van kinderen en jongeren. Door middel van speltherapie, gesprekken en diagnostische testen ondersteunen ze kinderen en hun families bij het begrijpen en aanpakken van uitdagingen in de ontwikkeling. ^[1] Maar psychologen kunnen ook preventief actief zijn; denk hierbij aan gezondheidspsychologen die bijvoorbeeld preventieprogramma's ontwikkelen en uitvoeren om de (psychische) gezondheid te bevorderen. Daarnaast kunnen psychologen werkzaam zijn binnen de arbeids- en organisatiepsychologie; veelal werkzaam binnen bedrijven of assessmentcentra. Dergelijke psychologen houden zich bezig met werving en selectie van medewerkers, het geven van trainingen en het coachen/begeleiden van werknemers (bijvoorbeeld in het kader van ziekteverzuim of burn-out). Verder kunnen psychologen werkzaam zijn als schoolpsycholoog. Een dergelijke psycholoog begeleidt individueel of groepsgewijs leerlingen/studenten, ouders/voogden en docenten. Een schoolpsycholoog mag overigens niet worden verward met een onderwijspsycholoog, die voornamelijk onderzoek doet naar (het verbeteren van) onderwijssystemen. Veel psychologen zijn ook actief in de academische sector; als docent of als onderzoeker. Daarnaast zijn psychologen onder meer werkzaam in de forensische sector, in de reclamesector, enzovoort.

Psychologen kunnen zich binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) specialiseren zoals artsen zich kunnen specialiseren tot medisch specialist. In Nederland heten deze gespecialiseerde psychologen 'GZ-(GezondheidsZorg)psycholoog' (niet te verwarren met de eerder genoemde gezondheidspsycholoog), 'psychotherapeut', 'klinisch psycholoog' en 'klinisch neuropsycholoog'. Dergelijke psychologen zijn ingeschreven in het BIG-register dat door de Nederlandse overheid wordt bijgehouden. In België is er, ondanks een aantal wetsvoorstellen in die richting, nog geen formele erkenning voor dergelijke specialisaties van psychologen. Een Nederlandse BIG-geregistreerde klinisch psycholoog (een specialist met in totaal 10 jaar studie) in daarmee niet hetzelfde als een klinisch psycholoog in België (wat daar betekent dat de psycholoog is afgestudeerd met een universitaire Master in de Klinische Psychologie OF de psycholoog in bezit is van een niet-klinisch universitair diploma psychologie, uitgereikt vóór 01/09/2016 met minstens 3 jaar werkervaring in de klinische psychologie).

Psychologen en orthopedagogen, werkzaam als schoolpsycholoog, kunnen zich ook specialiseren; er bestaat een tweejarige postdoctorale opleiding tot schoolpsycholoog. ^[2]

1. ↑ Sharon de Jong | Praktijk voor psychologie | Hilversum – Psychologische hulp vanuit holistisch perspectief voor kinderen, jongeren en volwassenen. Geraadpleegd op 1 december 2024.
2. ↑ Nederlands Instituut van Psychologen, Brochure NIP beroepsprofiel Kind- en Jeugdpsycholoog - pagina 18 (november 2012). Gearchiveerd op 20 december 2021. Geraadpleegd op 20 december 2021.