Republiek

Zie Republiek (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Republiek.

Deel van een reeks over Republicanisme

Concepten Burgermaatschappij Checks and balances Gelijkheidsdenken Grondwet Politieke vrijheid Rechtsstaat Republiek Res publica Rule of law Sociaal contract Trias politica Volkssoevereiniteit

Denkers Hannah Arendt William Blackstone Cicero Pieter de la Court Hugo de Groot John Locke Niccolò Machiavelli James Madison Karl Marx Montesquieu Thomas Paine Polybios Jean-Jacques Rousseau Michael Sandel Mary Wollstonecraft

Naar land België Ierland Nederland Zweden

Verwant Anarchisme Communitarisme Liberalisme Libertarisme Monarchisme Socialisme

Portaal    Politiek

Een republiek is een staat waarvan het staatshoofd niet door erfopvolging wordt aangewezen, maar op een of andere manier wordt verkozen.^[1] De hoogste macht ligt hierdoor bij één of meer personen, die de macht via het volk (democratie), het parlement of via een staatsgreep of als buitenlandse bezettende macht in handen gekregen hebben. Een republiek kan volgens Montesquieu zowel een democratie als een aristocratie zijn.^[2]

Het Nederlandse woord republiek komt via het Franse république van het Latijnse res publica (lett. 'zaak van het volk', dat je moet lezen als 'staat'), dat later één woord werd (respublica). Het streven naar een republiek heet republicanisme, iemand die streeft naar een republiek heet een republikein.

In Nederland wordt met de Republiek de historische Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795) bedoeld.

1. ↑ Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "republiek". Microsoft Corporation/Het Spectrum.
2. ↑ Charles Montesquieu, Over de geest van de wetten. Boek II, hoofdstuk 2: Over de republikeinse regering en de wetten van de democratie (1748).