Suzereiniteit

Suzereiniteit is de hoogste zeggenschap over een grondgebied op juridische gronden, door militaire, economische of geo-politieke overmacht of om een andere reden. Het kan in handen liggen van een persoon of familie, een staat of andere bestuurlijke eenheid, de heersende macht wordt de suzerein genoemd. Het begrip 'suzereiniteit' wordt in de context van het feodalisme, dat meestal bepalend was voor politieke, bestuurlijke en miliaire verhoudingen in de middeleeuwen, begrepen als een getrapt machtssysteem met een hoogste vorst en lagere heersers die de macht van de hoogste vorst gedelegeerd hebben gekregen.^[1] Vanaf de 18e eeuw tot de 21e eeuw, waar staten zich ontwikkelden tot onafhankelijke juridische entiteiten met als basis een grondwet (constitutie), kan het brede kader van de suzereine overheersing veelal gezien worden als een vorm van kolonialisme.^[2] Het grondgebied dat wordt beheersd wordt dan door de overheersende staat ook wel als protectoraat bestempeld of als vazalstaat.^[3]

In het moderne internationaal recht kan een land vrijwillig accoord gaan met een vorm van bescherming of overheersing door een andere staat, maar kan dat niet meer uitgaan van de overheersende staat of door een overheersende staat worden afgedwongen. Vanaf aanvaarding door een groot aantal staten wereldwijd van de handvesten van de Verenigde Naties en die van de voorganger daarvan, de Volkenbond heeft zich het recht van staten op soevereiniteit ontwikkeld, wat bescherming biedt tegen oorlog en overheersing van buitenaf.^[4]

1. ↑ Suzereiniteit - Betekenis & herkomst. Historiek (26 september 2022). Geraadpleegd op 5 februari 2024.
2. ↑ suzereiniteit - de betekenis volgens Algemeen Nederlands Woordenboek. www.ensie.nl. Geraadpleegd op 5 februari 2024.
3. ↑ suzereiniteit. Oosthoek Encyclopedie=. Geraadpleegd op 4 december 2020.
4. ↑ Willem Schinkel, Het morele dilemma van de soevereiniteit. Wetenschappelijk Bureau Groenlinks. Wetenschappelijk Bureau GroenLinks (politieke partij) (21 juli 2003). Geraadpleegd op 5 februari 2024.