Tritylodontidae

Tritylodontidae Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Trias tot Vroeg-Krijt
Oligokyphus
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia Stam: Chordata Onderklasse: Synapsida Orde: Therapsida Infraorde: Cynodontia
Familie
Tritylodontidae Cope, 1884
Geslachten
Bienotherium Bienotheroides Bocatherium Dianzhongia Dinnebitodon Fossiomanus Kayentatherium Lufengia Oligokyphus Polistodon Stereognathus Tritylodon Xenocretosuchus Yuanotherium Yunnanodon
Tritylodon
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie

De Tritylodontidae ('drieknobbeltanden', genoemd naar de vorm van hun wangtanden) zijn een familie van uitgestorven kleine tot middelgrote, zeer gespecialiseerde zoogdierachtige cynodonten uit het Laat-Trias tot Vroeg-Krijt, met verschillende zoogdierkenmerken zoals rechtopstaande ledematen, endothermie en details van het skelet. Ze waren de laatst bekende familie van de niet-mammalia vormige synapsiden, die tot in het vroege Krijt bleven bestaan. Ze staan per definitie basaal in de Mammaliamorpha als de zustergroep van de Mammaliaformes.

De Tritylodontidae omvatten kleine tot middelgrote, zeer gespecialiseerde en sterk op zoogdieren gelijkende herbivore cynodonten. Op de schedel van de tritylodontiden bevinden zich aanhechtingsplaatsen voor sterke kaakspieren en er is een goed ontwikkeld secundair verhemelte. De tritylodontiden hadden geen hoektanden, maar wel sterk vergrote snijtanden zoals bij hedendaagse knaagdieren. De structuur van de schoudergordel en de voorpoten wijst op aanpassingen voor graven.

De tritylodontiden hadden een min of meer mondiale verspreiding met fossiele vondsten in Duitsland, Engeland, Schotland, de Verenigde Staten, Mexico, Argentinië, Antarctica, Zuid-Afrika, Lesotho, China, Mongolië, Japan en Siberië die dateren van het Laat-Trias tot het Vroeg-Krijt (Rhaetien tot Aptien, circa 203,6 - 112,0 miljoen jaar geleden). Het naamgevende geslacht Tritylodon leefde in het Vroeg-Jura (circa 199,6 - 183,0 Ma) met fossiele vondsten in de Stormberg Series. Aanvankelijk werd gedacht dat de tritylodontiden in het Jura uitstierven, maar sinds de jaren negentig zijn op basis van vondsten in oostelijk Azië enkele soorten beschreven uit het Vroeg-Krijt. Chronoperates uit het Paleoceen van Alberta werd aanvankelijk ook geclassificeerd als tritylodontide, maar bleek later een basaal zoogdier.

Van de meeste tritylodontiden wordt gedacht dat ze herbivoor waren en zich voedden met vegetatie, zoals stengels, bladeren en wortels, hoewel ten minste één dier een meer omnivoor dieet kan hebben gehad.